Relacja z VI posiedzenia Rady ds. Rozwoju Ruchu Rowerowego

Na specjalnym posiedzeniu Rady Rowerowej w Urzędzie Miasta zaprezentowano Raport o bezpieczeństwie rowerzystów przygotowany przez Wrocławską Inicjatywę Rowerową. Na bazie Raportu podczas spotkania powstał roboczy plan działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa rowerzystów w mieście. Niestety, nie wszystkie postulaty i wnioski wynikające z Raportu zostały w nim zawarte. Najwięcej konkretnych ustaleń padało w zakresie poprawy jakości infrastruktury. Jest nadzieja na rewizję kierunku działań prewencyjnych policji, sporą niewidomą pozostają zaś kwestie udoskonalenia edukacji i ulepszenia rozwiązań organizacyjnych.

Spotkanie odbyło się 18.12.2012 o godzinie 14.00 w sali 403 Urzędu Miejskiego Wrocławia na ul. Gabrieli Zapolskiej 2/4. Tym razem tematem spotkania była kwestia bezpieczeństwa rowerzystów we Wrocławiu. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Wydziału Inwestycji Miejskich (WIM), w tym cała sekcja rowerowa, Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM), Straży Miejskiej, Komendy Miejskiej Policji (KMP) oraz Wrocławskiej Inicjatywy Rowerowej.

W programie spotkania przewidziane były trzy punkty:

• prezentacja Raportu o Bezpieczeństwie Rowerzystów w latach 2007-2011 Wrocławskiej Inicjatywy Rowerowej,

• dyskusja nad przyczynami wypadków,

• prezentacja wstępnej propozycji działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa przygotowanej przez Sekcję Rowerową w nawiązaniu do wniosków z raportu.

W rzeczywistości dyskusja miała miejsce już w trakcie prezentacji raportu, po czym gremium skupiło się na omówieniu, przygotowanych przez WIM, propozycji działań.

Raport omówił jego autor - Kuba Nowotarski. Największe zastrzeżenia ze strony reprezentanta KMP związane były z faktem, że bezpieczeństwo rowerzystów we Wrocławiu maleje. W wątpliwość poddawane były wyniki pomiarów określające przyrost ruchu rowerowego w latach 2007-2011, który w odczuciu niektórych zebranych był zaskakująco niski. Wiarygodność danych potwierdzili jednak stanowczo przedstawiciele Sekcji Rowerowej UM. Spory niepokój budziły komentarze wygłaszane przez Pana Komendanta, który wsposób fałszywy interpretował dane z raportu dotyczące przyczyn wypadków. Sugerował, że niski udziału wypadków z powodu jazdy rowerem bez oświetlenia, jazdy po chodniku, jazdy po przejściach pieszych i pod wpływem alkoholu, nie tyle stanowią przesłankę do rewizji kierunków działań prewencyjnych, co utwierdzają w słuszności dotychczasowych praktyk skierowanych przeciw tym wykroczeniom, dzięki którym, jakoby wskaźniki są tak niskie. Jest to ewidentna nieprawda, bo policji nie udało się jak dotąd w sposób znaczący zredukować powszechności tych zachowań, które mimo to są rzadkimi przyczynami wypadków. Poza tym, nawet gdyby uznać tę drogę rozumowania, nie zmienia to faktu, że i tak konieczne jest skierowanie wysiłków prewencyjnych i edukacyjnych na kwestie będące najczęstszymi przyczynami kolizji.

Co ustalono:

Infrastruktura

W kwestii poprawy infrastruktury padła cala lista konkretnych działań modernizacyjnych, dobranych na podstawie danych o wypadkach. Obiecana została przebudowa najbardziej niebezpiecznych miejsc bez sygnalizacji świetlnej poprzez zastosowanie wyniesionych przejść dla pieszych i przejazdów rowerowych lub geometryczne zawężenie wlotu na skrzyżowaniach: Wittiga/Wróblewskiego, Dobra/Legnicka, Białowieska/Legnicka, Powstańców Śląskich/wyjazd z hotelu Wrocław, Legnicka/Młodych Techników, Legnicka/Inowrocławska, Legnicka/Środkowa.

Planowane jest także, wykonanie ciągłości nawierzchni dróg rowerowych przez wjazdy na posesje: na ul. Wyspiańskiego, Dmowskiego, Żmigrodzkiej (zjazd i wyjazd z zajezdni), Strzegomskiej, Rondzie Powstańców Śląskich (od ul. Kamiennej do Powstańców i Placu Śląskich) i Placu Grunwaldzkim.

Padła ponadto deklaracja dalszej rozbudowy obszarów tempo-30, przy zastrzeżeniu, że ze strony WIM w tej kwestii jest robione bardzo dużo. Nie odniesiono się w ogóle do kluczowego zagadnienia przyspieszenia tempa zespalania tras rowerowych w jeden system komunikacyjny, co jest pochodną wysokości budżetu na trasy, o czym sekcja rowerowa w WIM, nie decyduje.

Prewencja

W obszarze działań prewencyjnych, udało się otrzymać zapewnienie od Policji o zorganizowaniu działań nakierowanych na poprawę bezpieczeństwa rowerzystów. To pewien przełom - do tej pory policja prowadziła jedynie akcje nakierowane na dyscyplinowanie rowerzystów. Podjęto decyzję o wdrożeniu kontroli przestrzegania przepisów przez kierowców na najniebezpieczniejszych dla rowerzysty skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną. Ustalono, że na tych skrzyżowaniach, tj.: Legnickiej z Orlińskiego, Jana III Sobieskiego z Krzywoustego, Na Ostatnim Groszu z Bystrzycką, al. Armii Krajowej z Borowską, sprawdzane będzie między innymi, czy kierowcy zatrzymują się przed zieloną strzałką i ustępują pierwszeństwa rowerzystom skręcając w prawo, gdy zielone światło mają równocześnie rowerzyści jadący na wprost. Lista skrzyżowań ma być rozbudowana. Szczegóły akcji i ewaluację efektów działań przeprowadzi Komisja Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Po zwróceniu uwagi na to, że nie można prowadzić działań represyjnych wobec rowerzystów, polegających na wyrzucaniu ich z chodnika na jezdnię, bez równoległego dopilnowania, żeby były tam przestrzegane przez kierowców ograniczenie prędkości i omijanie rowerzysty z zachowaniem minimum metra odległości, padła również obietnica weryfikacji przez Policję sposobu prowadzenia akcji „bezpieczny chodnik”. Nie doszło jednak do ustalenia jak Policja zamierza prowadzić kontrole bezpiecznego zachowania kierowców. Co bardzo niepokojące przedstawiciel KMP stwierdził, że nie wyobraża sobie od strony technicznej sposobu np. kontrolowania prędkości na ul. Świdnickiej.

Ustalona została lista miejsc, gdzie Straż Miejsca będzie usuwać nielegalnie parkujące pojazdy powodujące utrudnienia w ruchu rowerowym. Na pierwszy ogień pójdą: kontrapas na ul. św. Mikołaja, ciąg pieszo – rowerowy wzdłuż ul. Grabiszyńskiej od komendy Policji do FAT-u i chodnik i droga rowerowa na ul. Rodowskiej. Lista ta ma charakter otwarty.

Na wniosek Wrocławskiej Inicjatywy Rowerowej, na posiedzeniach Komisji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zgłaszane będą miejsca, w których jezdnia jest permanentnie blokowana przez samochody dostawcze „na światłach awaryjnych”. Policja zobowiązała się do rozwiązania tego problemu.

Edukacja

W zakresie działań edukacyjnych konkrety padły niestety wyłącznie ze strony sekcji rowerowej UM. W odpowiedzi na Raport, zaplanowane są kampanie informacyjno - edukacyjne skierowane do kierowców, jedna związana z zachowaniem jednego metra przy wyprzedzaniu rowerzysty, a druga dotycząca ustępowania pierwszeństwa rowerzystom jadącym na wprost przy wykonywaniu manewru skrętu w prawo.

Niemal bez konkretnych ustaleń zakończyły się dyskusje na temat zmian w sposobie edukacji kierowców i rowerzystów, a także konieczności pilnej potrzeby radykalnego zwiększenia skali dotychczasowych działań. Przedstawiciel WORD twierdził, że nie ma możliwości wpłynięcia na sposób szkolenia i egzaminowania kierowców, gdyż szkolenie prowadzą prywatne instytucję, a zakres i przebieg egzaminu na prawo jazdy określa ustawa. Przedstawiciel WORD zapewnił jednak, że istnieje możliwość zmiany trasy, którą pokonują uczestnicy egzaminu na prawo jazdy tak, aby zwiększyć uwagę na rowerzystów. Ustalono, że trasa powinna przebiegać ulicami ze zwiększonym ruchem rowerowym.

W kwestii edukacji rowerzystów ograniczono się do stwierdzenia, że takie działania są przez Policję realizowane i są one dofinansowywane przez WORD, natomiast sekcja współfinansuje projekt Wrocławskiej Inicjatywy Rowerowej „Rowerowa Szkoła” i prawdopodobnie będzie robić to nadal. Istnieje też potencjalna możliwość dofinansowania „Rowerowej Szkoły” ze strony WORD, gdyby zarezerwować środki w budżecie na 2013. Ustalono ponadto zgodnie, że opracowania wymaga model szkolenia rowerzystów w warunkach realnego ruchu drogowego i że ze względów formalnych może dotyczyć on tylko osób posiadających uprawnienia do jazdy rowerem, czyli dorosłych i nieletnich posiadających już kartę rowerową.

Procedury

W zakresie ulepszenia działań systemowych nie powstał żaden oficjalny strategiczny plan działań dla bezpieczeństwa rowerzystów, ani żadne ciało, w ramach którego zebrane podmioty mogły by współpracować w sposób ciągły.

Ustalono, że na roboczych spotkaniach przedstawicieli Policji i Wydziału Inżynierii Miejskiej opracowana zostanie mapa niebezpiecznych miejsc we Wrocławiu, wzorem istniejącej mapy w Warszawie. Na mapie wyodrębnione zostaną zdarzenia drogowe z udziałem rowerzystów.

Stwierdzono, że nie ma możliwości poprawy policyjnego Systemu Ewidencji Wypadków i Kolizji na szczeblu lokalnym, tak aby lepiej opisywał zdarzenia z rowerzystami, gdyż jest to system zarządzany na poziomie krajowym.

Spotkanie pokazało, że sprawa bezpieczeństwa rowerzystów jest poważenie potraktowana przez władze miejskie, a praca włożona w Raport ma szansę przynieść pozytywne skutki. Pochwały należą się Sekcji Rowerowej, za dobre przygotowanie spotkania, co można odczytywać jako rękojmię realnej woli zmian i współpracy.

Pewną niewiadomą, mimo publicznej deklaracji o woli współpracy i woli rozwiązania problemu, jest podejście do tematu bezpieczeństwa przez przedstawicieli innych obecnych instytucji, zwłaszcza KMP, która jest tutaj instytucją kluczową. Na pewno nie dało się odczuć ze strony Pana Komendanta wielkiego entuzjazmu do zmian dotychczasowego sposobu działania Policji, który jest obiektem krytyki środowiska rowerzystów. Zatem, żeby odpowiedzieć na pytanie czy możemy spodziewać się realnych zmian na lepsze będzie trzeba trochę czasu. Na pewno będzie wymagało to aktywnego zaangażowania z naszej, rowerzystów strony.

Cezary Grochowski

Wrocławska Inicjatywa Rowerowa