W dniach 28.03-1.04.2012 odbyło się we Wiedniu spotkanie aktywistów rowerowych z Europy biorących udział w projekcie VOCA. Przypadek (?) chciał, iż w tym samym czasie miało miejsce walne spotkanie Europejskiej Federacji Cyklistów, stąd relacje ECFu z tego wydarzenia częściowo obejmują także i niniejszy temat. Współgospodarzem obu tych spotkań była organizacja IG Fahrrad z Wiednia.
Oprócz standardowych wykładów, warsztatów, prezentacji i wizytacji terenowych, spotkanie VOCA we Wiedniu dało unikatową okazję bliższego przyglądnięcia się z prężnie działającej kulturze rowerowej Wiednia, a konkretnie różnorakim inicjatywom prowadzonym przez rowerzystów, dla rowerzystów (i nie tylko).
Przedsmak wydarzeń dała projekcja filmu „Auto*Mat. Rano wstanę i zmienię swoje miasto” (który mieliśmy okazję wyświetlać we Wrocławiu w 2011 roku) w kino-teatro-kawiarni Schikaneder, do której przybyło sporo rowerzystów.
Kolejnego wieczoru, specjalnie dla uczestników VOCA, uruchomiona została Kuchnia Rowerowa – Bike Kitchen – pełniąc funkcję miejsca serwującego strawę i napitek:
Czym jest i skąd się wzięła Kuchnia Rowerowa oraz inne rowerowe inicjatywy, mieliśmy okazję dokładnie się dowiedzieć podczas specjalnie przygotowanego, całodziennego tour po hot-spotach rosnącej wiedeńskiej kultury rowerowej. Dotarliśmy zarówno do źródeł, jak i nowych punktów energii cykloaktywizmu (fotosy w galerii obok):
1. WUK (Werkstätten- und Kulturhaus) czyli Warsztaty i Dom Kultury, to spory kompleks budynków zaskłotowanych w latach 80-tych. Obecnie znajdują się tam nie tylko warsztaty, pracownie i mieszkania, ale też galerie, przedszkole, knajpy… WUK to jedna z najstarszych i z największym dorobkiem otwartych rowerowni we Wiedniu:
WUK prowadzi rozmaite projekty, m.in. z emigrantami i ludźmi wykluczonymi społecznie.
W ramach warsztatu działa też grupa osób zajmujących się „specjalnymi konstrukcjami rowerowymi” (Sonderkonstruktionen der Fahrrad) – pojazdami, mechanizmami napędzanymi/poruszanymi za pomocą ludzkich mięśni – bo inaczej trudno jest to sklasyfikować. Dorobek konstruktorów jest przebogaty – zobacz galerię – część tych niesamowitych maszyn mieliśmy okazję podziwiać (i osobiście testować) podczas festiwalu rowerowego Argus, gdzie WUK miał swoje stoisko. Więcej o tym można przeczytać w artykule na polsksanarowery.pl, gdzie red. Muszczynko prezentował swoje wrażenia z oglądania i ujeżdżania tych maszyn. A na końcu artykułu w slajdszoł parę fotek ze stoiska.
2. Das Radhaus na ulicy Mittersteig 4 to warsztat rowerowy prowadzony przez osoby związane z Kuchnią Rowerową:
3. Naprzeciwko Radhaus znajduje się sklep Heavy Pedals, specjalizujący się w rowerach transportowych: longdżonach, shortdżonach, rikszach, bakfietsach, xtracycles, itp.
Wiedeń, co rzuca się w oczy, obfituje w sporą ilość rowerów towarowych. Zapotrzebowanie na tego typu pojazdy przekute tu zostało w przedsięwzięcie komercyjne (nie trzeba tylko kupować, istnieje też możliwość wypożyczenia). Polska, z rikszami na Piotrkowskiej jako największym skupiskiem rowerów transportowych w kraju, jest pod względem obecności i wykorzystania cargo bikesziemią dziewiczą – dlatego też wróżę tej ciągle niezagospodarowanej niszy świetlaną przyszłość, zwłaszcza w takimi mieście jak Wrocław.
4. Fix Dich na ulicy Zieglergasse 78, to z kolei sklep oferujący hipsterskie i ostrokołowe akcesoria, części oraz oczywiście rowery. Sklep ogrzewany jest kozą, choć istnieje obawa, że palą też tam gumy ;)
5. Radlager na skrzyżowaniu ulic Bandgasse i Westbahnstraße to połączenie restauracji, galerii z oldskulowymi rowerami, sklepu z fajansiarskimi akcesoriami i knajpy.
6. BikeKitchen, czyli Kuchnia Rowerowa znajdująca się na Goldschlagstraße 8, to najmłodsze, nieślubne dziecko rowerowej i punkowej subkultury Wiednia. Jak działa i skąd się wzięła Kuchnia Rowerowa, można się dowiedzieć z poniższej prezentacji (bez tłumaczenia):
Podobnie jak inne, BK kieruje się zasadą DIY(zrób to sam), jest otwarte dla wszystkich i, podobnie jak w pozostałych miastach, tworzą ją gównie młodzi ludzie zaangażowani politycznie i społecznie. Kolektyw BK, założony 5 lat temu, liczy ok. 30 osób, a wszyscy tu działający są wolontariuszami.
Czym się zajmują w BK? Oprócz oczywiście pomocy w naprawianiu rowerów, buduje się tu na przykład specjalne rowero-podobne konstrukcje (używane np. podczas różnych eventów), czy też rowery transportowe, które stoją na ulicy przed lokalem, zajmując porządnym obywatelom miejsca parkingowe.
W Bike Kitchen prowadzone są też m.in. specjalne warsztaty dla płci pięknej w majsterkowaniu przy rowerach, uprawiana jest tu także Sztuka rowerowa (bikeart/upcycling), czyli warsztaty jak robić np. biżuterię ze starych części i akcesoriów rowerowych. Kolektyw BK udziela się też podczas różnorakich lokalnych inicjatyw społecznych (festyny, festiwale, alleycaty...), a także poza Wiedniem: brał m.in. udział w eventach organizowanych podczas obchodów ESK w Linzu 2009.
Sama Kuchnia Rowerowa nie jest tak okazała jak WUK - znajduje się w niewielkich pomieszczeniach piwnicznych, wynajmowanych od prywatnego właściciela, które służą nie tylko majsterkowaniu. Na utrzymanie tego przybytku składają się datki oraz opłaty z prowadzonej kuchni/baru. Raz w tygodniu odbywa się w tym miejscu kuchnia społeczna (we Wrocławiu również była podobna inicjatywa w Falansterze)
Oprócz spotkań i wizyt, pooglądaliśmy też sobie trochę Wiednia - na przykład odwiedziliśmy miejsce startu masy krytycznej i pojechaliśmy pstryknąć fotkę pod rowerowym muralem:
Materiał powstał na podstawie wizyty w Wiedniu w ramach projektu Volunteers of Cycling Academy (VOCA) prowadzonego przez Stowarzyszenie Zielone Mazowsze. Projekt VOCA jest realizowany w ramach programu "Uczenie się przez całe życie – Grundtvig" i finansowany ze środków Unii Europejskiej.
