Przewodnik po Trasie Twierdzy Wrocław

Wydany został przewodnik po rowerowej Trasie Twierdzy Wrocław. Wydawcą jest firma Plan na zlecenie Urzędu Miasta Wrocławia.

Zaczęło się od opracowania przez Dolnośląską Fundację Ekorozwoju w 2007 roku na zlecenie miasta trasy rowerowej prowadzącej przez pierścień umocnień wchodzących w skład Twierdzy Wrocław. Trasa nie objęła swoim zasięgiem wszystkich, istotnych obiektów militarnych, z uwagi na:

a.    konieczność trzymania się granic miasta
b.    konieczność utrzymania w miarę spójnego przebiegu.

I tak Trasa Twierdzy Wrocław nie zawiera sporej ilości obiektów militarnych na południu Wrocławia (ISt 16 – 19, 21, 22, 23), gdyż częściowo znajdują się one w gminach Kobierzyce (Wysoka) i Święta Katarzyna.

Z uwagi na rozrzut obiektów poza „głównym pierścieniem", nie uwzględnione zostały też takie lokalizacje jak Kilimandżaro, Żerniki Nowe, Las Pilczycki, Las za Pawłowicami, Wzgórze Partyzantów, Dworzec Główny, zapory na Ślęzie i Widawie, czy schrony dla ludności cywilnej (Słowiańska, Grabiszyńska, Ładna, pl. Strzegomski).

Następnym krokiem było oznakowanie w terenie wirtualnej trasy; stało się to na przełomie lat 2011-2012 – zamontowano wówczas tabliczki z oznaczeniem koloru brązowego. Pomijając fakt, że ilość tabliczek jest niewystarczająca, żeby się nie zgubić na szlaku, przyjęty system oznakowania to kompletna porażka.

Niestety, przyjęty w 2007 roku uchwałą Rady Miasta System Informacji Miejskiej (SIM) sztywno określa system znakowania tras rowerowych na terenie Wrocławia. I jest to bardzo zły system. Brak konsultacji w tej sprawie i brak elementarnej wiedzy u rządzących poskutkował tym, że w SIM-ie zadekretowano anachroniczny system znakowania tras rowerowych sporządzony przed wiekami przez PTTK.

System ten uznaje tylko stosowanie kolorów (których jest ograniczona ilość i mogą łatwo się mylić, np. po wyblaknięciu farby lub po ciemku) na szlakach „niemiędzynarodowych”, sztywno określa wygląd i wielkość ubogich drogowskazów kierunkowych, eliminuje możliwość stosowania różnych rozmiarów tabliczek i w ogóle nie przewiduje np. tablic wskazujących tor jazdy na bardziej skomplikowanych skrzyżowaniach (kto jeździł rowerem choćby w Czechach, wie, o czym mowa).

Reasumując: radni przez swoją niewiedzę, albo arogancję, nakazali w SIM-ie używania na terenie Wrocławia od dawna krytykowanego przez rowerzystów, anachronicznego systemu PTTK-owskiego. Efektem tego jest wyznakowanie Trasy Twierdzy Wrocław tabliczkami z brązowym prostokątem i symbolem roweru.

Mając świadomość ułomności wykonanego oznakowania, miasto, a konkretnie Sekcja Rowerowa UM, słusznie podjęła decyzję o wydaniu przewodnika-mapy po Trasie Twierdzy Wrocław.

Z uwagi na przewidzianą objętość publikacja jest dość uboga w informacje o historii powstania i przeznaczeniach poszczególnych elementów Twierdzy Wrocław – podstawową funkcją wydawnictwa jest więc wskazanie przebiegu i lokalizacji poszczególnych obiektów na trasie. I to się udało bardzo dobrze – przewodnik zawiera między okładkami dwie dwustronne mapy złożone w harmonijkę i spięte spiralą. Dzięki temu publikacja jest funkcjonalna, lekka, trwała i czytelna.

Jak czytamy na stronie urzędu miasta przewodniki będą dystrybuowane wiosną. Zainteresowani mogą je już otrzymać w Sekcji ds. rozwoju ruchu rowerowego Urzędu Miasta – ul. Gabrieli Zapolskiej 2/4, pok. 503, w godzinach 7.45-15.45.

Obiekty zamieszczone w przewodniku:
- schron kompanii piechoty nr 20 przy ul. Wiaduktowej
- pozostałości po stanowiskach obrony przeciwlotniczej w Lesie Rakowieckim
- schron kompanii piechoty – I.R. (Infanterie Raum) nr 1 przy ul. Dembowskiego
- dwa mobilizacyjne schrony piechoty na Grobli Łaniewskiej
- dwa mobilizacyjne schrony piechoty na ul. Ludowej
- schron mobilizacyjny piechoty przy ul. Ceglanej
- schron kompanii piechoty nr 2 przy ul. Ełckiej
- schron piechoty nr 3 przy ul. Rakowej
- fort piechoty nr 4 na Lisiej Górze
- schron piechoty nr 5 przy ul. Redyckiej
- fort piechoty I. St. (Infanterie Stellungen) nr 6 przy ul. Polanowickiej
- fort piechoty I. St. nr 7 przy ul. Żmirodzkiej (przy rondzie węzła Wrocław Północ AOW)
- fort piechoty nr 8 i 8a na Górze Owsianka
- schron kompanii piechoty nr 9 przy ul. Pełczyńskiej
- ruiny schronu kompanii piechoty nr 9a w Lesie Osobowickim
- schrony przeciwlotniczy w wale przy ul. Osobowickiej
- artyleryjski blokhaus kolejowy przy moście Milenijnym
- schron piechoty nr 10 przy Cmentarzu Żydowskim (ul. Lotnicza)
- ruiny schronu piechoty nr 10a przy ul. Bystrzyckiej
- schron piechoty nr 11 przy ul. Strzegomskiej
- schron piechoty nr 12 (okolice ul. Klecińskiej)
- schron piechoty nr 13 między Cmentarzem Grabiszyńskim a Ślęzą
- schron piechoty nr 14 przy ul. Odkrywców
- ruiny schronu kompanii piechoty nr 15 (skrz. ul. Skarbowców/ul. Wietrzna)
- mały schron cywilny przy ul. Pawiej

Zachęcamy wszystkich do propagowania tej trasy i wiedzy o zabytkach Twierdzy Wrocław wśród mieszkańców.

Radek Lesisz

p.s.

Obecnie opracowywany jest na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego nowy system znakowania szlaków rowerowych, oparty na wzornictwie duńskim. Mamy nadzieję, że Wrocław naprawi swój błąd i szybko znowelizuje uchwałę Rady Miejskiej.