Międzynarodowa Akademii Rowerowych Wolontariuszy w Pradze - relacja

W dniach 14-18 listopada 2012 roku miało miejsce w Pradze spotkanie Międzynarodowej Akademii Rowerowych Wolontariuszy (VOCA). Oto nasza relacja.

Gospodarzem spotkania było znane już wrocławianom (choćby ze spotkania dwa lata temu) praskie Stowarzyszenie Auto*Mat.

Głównym programem spotkania były prace w grupach i warsztaty na temat lobbingu, fundrisigu, czy długoterminowego planowania działań w organizacjach rowerowych.

Oprócz tego, ważnym punktem spotkania były wizytacje terenowe: poznawaliśmy pro- i anty-rowerowe rozwiązania w Pradze.

Wizyta VOCA w czeskiej stolicy było też okazją do spotkania ze świeżo upieczonym wiceprezydentem Europejskiej Federacji Cyklistów (ECF) - Danielem Mourkiem.

Wizyta dała także okazję do udziału w zjawiskowych happeningach, a także poznanie hot-spotów kultury rowerowej czeskiej stolicy (podobnie jak we Wiedniu).

Tour po Rowerowej Pradze poprowadził Tomáš Cach, ekspert rowerowy współpracujący z magistratem przy niektórych wdrożeniach, a także Jakub Stránský z Auto*Matu.

Rowerowa Praga

1. Václavské náměstí bez aut

Václavské náměstí / Jindřišská

Tak jeszcze niedawno wyglądało to miejsce: ,

A tak teraz:

Strefa piesza - widok od ul. Jindřišskiej:

Od jesieni 2012 ten fragment głównej alei Pragi jest strefą pieszą, z dopuszczonym ruchem rowerowym - to początek rewitalizacji tej ulicy. Ponieważ ciągle sporo kierowców nie może przyzwyczaić się do nowej sytuacji, skrzyżowania pilnuje naprawdę spore zgrupowanie sił policyjnych.

Na razie wyłączony z ruchu fragment nie wygląda najlepiej, ale miasto zatroszczyło się o poinformowanie mieszkańców i turystów o nadchodzących zmianach i korzyściach z tego płynących:

Niestety, na górze Václavskiego náměstí ciągle dominuje samochodowa magistrala - ulica Wilsonova, auto-nowotwór w centrum stolicy:

2. Rampa rowerowa na ulicy Roztocká

Przez Pragę można przejechać trasą A1 wzdłuż Wełtawy, można też w ten sposób wyjechać z miasta, np na wycieczkę. W newralgicznym punkcie, gdzie przerwana była ciągłość trasy (trzeba było wjechać na ruchliwą jezdnię), wykonano niedawno specjalną rampę spinającą trasę nad rzeką ze skrzyżowaniem Roztocká - Kamýcká, a także przebudowano objazd przystanku.

3. Bezpieczna jazda między szynami na Smetanovo nábřeží

Bardzo ciekawym przykładem zdroworozsądkowego myślenia jest nakaz jeżdżenia między szynami tramwajowymi w wąskim gardle nabrzeża Bedřicha Smetany - tak jest po prostu bezpieczniej dla niechronionych uczestników ruchu. Dla jasnego zobrazowania należytej jazdy postawiono tablicę informacyjną i wymalowano "sierżanty" (sharrows).

4. Kontrapas na ulicy Pelléova

Choć kontrapas nie jest u nas już niczym niecodziennym, w Pradze ciągle wzbudza emocje (stosuje się bowiem głównie oznakowanie poziome typu sharrows). Tutaj powstał on na bardzo ważnej rowerowo trasie, ulicy Pelléova, łączącej północne dzielnice z centrum. Ciekawostką są wygrodzenia słupkami, oznakowanie poziome, czy też zastosowanie sygnalizacji wzbudzanej guzikiem (u nas jest to nielegalne).

5. Przebudowane skrzyżowanie Nábřeží Kapitána Jaroše / Dukelských hrdinu

Jest to miejsce szczególne dla praskich rowerzystów. To tu znajduje się Ghost Bike Jana Bouchala - czołowego działacza Auto*Matu zabitego w 2006 roku przez kierowcę samochodu. To właśnie śmierć rowerzysty była powodem przebudowy tego niebezpiecznego skrzyżowania (m.in. lewoskręt na dwa). Widoczny na zdjęciu Ghost Bike jest obecnie celem społecznej inicjatywy Bike to heaven, mającej na celu lepsze upamiętnienie Jana Bouchala.

6. Strefa w dzielnicy Karlín

Dzielnica Pragi - Karlín jest ciekawym przykładem działania strefowego - na sporym obszarze dzielnicy uspokojono tu ruch (tempo 30) i hurtowo dopuszczono ruchu rowerowy pod prąd, o czym informują odpowiednie znaki na wjeździe do strefy. Dopuszczenie pod prąd oznakownie jest głównie za pomocą "sierżantów". Ulica Sokolovská zaś dopuszcza ruch rowerowy pod prąd wspólnie z tramwajami.

7. Wspólny pas rowerowo-autobusowy na ulicy M. Horákové

Rowery mają tu swoje osobne pasy, a gdy potrzeba, jadą też z autobusami - po szerokim, wspólnym pasie taxi-bus-rower. Niestety, w pobliżu powstaje bardzo kontrowersyjna mega-inwestycja pro-samochodowa - tunel Blanka, na czym (s)tracą nie tylko rowerzyści.

8. Skrzyżowanie przy stacji metra Anděl i ulica Lidická

Skrzyżowanie ulic Plzeňská - Lidická - Nádražní - Štefánikova to ciekawy przykład swego rodzaju shared space, czyli przestrzeni współdzielonej. Nie jest to klasyczny shared space, gdyż ulice wokół są zamknięte dla ruchu samochodowego, niemniej ta strefa pieszo-tramwajowo-rowerowa jest dowodem na możliwość harmonijnego i bezpiecznego współistnienia różnych form przemieszczania się, bez zbędnych regulacji, czy szykan.

Jak widać, można tu bezpiecznie spacerować, jeździć na rowerze, czy też po prostu stać na środku skrzyżowania, przez które prowadzą ruchliwe linie tramwajowe:

Ulice doprowadzające do placu to strefy piesze (Štefánikova, Plzeňská)

czy też jednokierunkowa ulica z kontrapasem tramwajowo-rowerowym (Lidická)

9. Pod prąd bez oznakowania poziomego

W Pradze można napotkać też nieliczne przykłady dopuszczenia ruchu pod prąd bez jakiegokolwiek oznakowania poziomego. Tu: ulica Říční.

10. Tunel pod Vitkovem

Ten doskonały przykład wykorzystania starej infrastruktury kolejowej opisywaliśmy już w 2011 roku. Podczas spotkania kilkukrotnie testowaliśmy przejazd rowerem po dawnej trasie kolejowej, która doprowadza na sam dworzec główny.

11. System oznakowania i numeracji tras rowerowych

Czescy bracia od wielu lat posiadają system znakowania i numerowania tras, który my możemy tylko obserwować (i testować) z zazdrością. Specjalne tablice wskazują również przebieg szlaków np. na najbliższym skrzyżowaniu, czy też sieć połączeń w okolicy. Inne tablice ostrzegają o niebezpiecznym odcinku trasy nad rzeką, czy też pokucie czekającej na śmiecących :)

12. Gładkie, granitowe płyty w morzu bruku

Wybrukowane w centrum miasta nabrzeże Wełtawy posiada ciekawe udogodnienie, które powstało specjalnie z myślą o rowerzystach - dwa pasy gładkich płyt granitowych. Pasy mające służyć rowerzystom bardzo chętnie wykorzystywane są też przez pieszych, m.in. z wózkami.

13. Wygrodzenia i szykany polepszające bezpieczeństwo pieszych

Nierowerowe, ale warte uwagi: polepszające widoczność wygrodzenia miejsc parkingowych przed przejściami dla pieszych:

Fizyczne zacieśnienia łuków także służą poprawie bezpieczeństwa - wymuszają zmniejszenie prędkości. Jak widać można zrobić to także za pomocą prefabrykatów:

14. Ślimakowy zjazd z estakady ul. Pod plynojemem nad torami kolejowymi

Więcej obserwacji w galerii obok oraz w relacji Marcin Jackowskiego.

Radek Lesisz

* * *

Materiał powstał na podstawie wizyty w Pradze w ramach projektu Volunteers of Cycling Academy (VOCA) prowadzonego przez Stowarzyszenie Zielone Mazowsze. Projekt VOCA jest realizowany w ramach programu "Uczenie się przez całe życie – Grundtvig" i finansowany ze środków Unii Europejskiej.