|
04 kwietnia 2007
Raport merytoryczny z działań rowerowych Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju w roku 2006 W roku 2006 Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju podjęła szereg działań rozwijających ruch rowerowy w mieście Wrocławiu, a także i poza jego granicami. Działania te, o charakterze promocyjnym, interwencyjnym i lobbingowym były głównie wynikiem prowadzonych w Fundacji projektów, a także inicjatyw własnych członków Fundacji.
- „Wytyczenie strategicznego odcinka transeuropejskiego szlaku rowerowego EuroVelo Dolny Śląsk-Ołomuniec” – projekt współfinansowany ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg IIIA Czechy-Polska >>>
- „Bez przekrętów z rowerzystami. Nadzór społeczny i przeciwdziałanie patologiom w procesach programowania polityk transportowych miast” - projekt prowadzony w ramach Programu Społeczeństwa Obywatelskiego Fundacji im. Stefana Batorego „Organizacje strażnicze: społeczna odpowiedzialność w życiu publicznym” >>>
- „Organizacja Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu oraz Europejskiego Dnia bez Samochodu” - projekt zwycięski w konkursie Gminy Wrocław >>>
- Przystąpienie Dolnośląskiej Fundacji Ekorowzoju do nowego porozumienia: Wrocławskiego Porozumienia Rowerowego >>>
Ad.1
Projekt złożony do Funduszu Rozwoju Regionalnego na jesieni 2005 roku został wysoko oceniony przez Inicjatywę Wspólnotową Interreg IIIA Czechy-Polska i od wiosny 2006 roku jest zrealizowany przez Dolnośląską Fundację Ekorozwoju. Partnerem w projekcie jest Centrum Dopravni Vyzkomu z Czech.
Projekt dotyczy stworzenia na Dolnym Śląsku strategicznego odcinka transeuropejskiego szlaku rowerowego EuroVelo 9 (zwanego też Szlakiem Bursztynowym), biegnącego od Gdańska, przez Wielkopolskę, Dolny Śląsk, Czechy, Austrię, Słowenię, do Puli w Chorwacji.
Celem projektu jest przede wszystkim zwiększenie konkurencyjności oferty turystycznej regionu pogranicza polsko-czeskiego, promocja regionu oraz wspieranie turystyki zrównoważonej na Dolnym Śląsku.
EuroVelo to paneuropejska sieć 12 szlaków rowerowych liczących w sumie 65.000 km, z czego ok. 25.000 km już istnieje. System szlaków Eurovelo (www.eurovelo.org) powstał z inicjatywy Europejskiej Federacji Cyklistów (www.ecf.com), która jest organem nadzorującym obowiązujące dla szlaków standardy oraz ich przebieg.
W ramach projektu dofinansowanego z funduszy Interreg IIIA Czech-Polska, działaniami zostały objęte tereny nadgraniczne, leżące w granicach dawnego województwa wałbrzyskiego (powiaty Świdnicki, Dzierżoniowski i Ząbkowicki). Całkowity budżet projektu to 287 735 PLN, przy czym wkład Unii Europejskiej wynosi 72%. Dzięki dofinansowaniu z gmin leżących poza terenem kwalifikującym się do programu Interreg IIIA (powiat Wrocławski), rozszerzono zakres działań, zapewniając tym samym ciągłość szlaku od granic Wrocławia granic powiatu Świdnickiego. Szlak EuroVelo 9 w mieście został przeprowadzony przez Dolnośląską Fundację Ekorozwoju w 2005 roku, dzięki dotacji gminy Wrocław.
Nasze działania w projekcie skupiały się zarówno na płaszczyźnie infrastrukturalnej jak i promocyjnej:
Infrastruktura:
- wytyczenie oraz oznakowanie prawie 160 km szlaku (znaki malowane, tabliczki R-2 i R-3);
- ustawienie 16 punktów postojowych dla turystów (wiat i ławostołów) na szlaku;
- instalacja 18 tablic informacyjnych służących promocji szlaku oraz informacji o atrakcjach w regionie.
Produkt jest promowany zarówno na arenie krajowej jak i międzynarodowej:
- wydany został polsko-czeski przewodnik w nakładzie 10.000 egz. opisujący najciekawsze atrakcje turystyczne na szlaku i w jego pobliżu (na odcinku Wrocław-Paczków). Przewodnik zawiera praktyczne informacje dla turystów długodystansowych, jak również komplet map w skali 1:60.000 od Wrocławia do Ołomuńca. Przewodnik otrzymały bezpłatnie gminy i stowarzyszenia gmin, przez których teren przebiega szlak;
- stworzono serwis internetowy poświęcony transgranicznemu odcinkowi szlaku Eurovelo 9. Na stronie eurovelo.pl znajduje się interaktywna mapa obejmująca odcinek trasy Wrocław - Ołomuniec, opis polskiego odcinka szlaku Wrocław–Paczków, zdjęcia atrakcji turystycznych, informacje praktyczne (prognoza pogody, dojazd pociągiem, profil wysokościowy trasy, baza noclegowa, etc.);
- zrealizowano przy pomocy Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej i Polskiej Organizacji Turystycznej wyjazd promocyjny („study tour”) dla dziennikarzy z opiniotwórczych pism branżowych z Polski i zagranicy (Czechy, Niemcy). Dzięki temu produkt promowany jest również za granicą;
- promocja produktu jest także prowadzona indywidualnie przez lokalne samorządy oraz w ramach innych działań Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju.
 Stworzenie spójnego polsko-czeskiego odcinka szlaku rowerowego EuroVelo 9 doskonale wpisuje się w zapotrzebowanie na trans-regionalną magistralę dla coraz bardziej popularnej turystyki rowerowej. Szlak Eurovelo 9, został w ostatnich latach doprowadzony z północy do południowych granic Wrocławia, gdzie się urywał. Następny gotowy odcinek zaczynał się w Paczkowie i był kontynuowany przez Czechy, Austrię i Słowenię do Chorwacji. Na północ od Wrocławia szlak wiedzie przez Wielkopolskę i Pomorze do Gdańska. Dzięki inicjatywie Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju został stworzony brakujący odcinek Wrocław-Paczków.
Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju koordynowała wcześniej przeprowadzenie odcinek szlaku Eurovelo 9 oraz Rowerowego Szlaku Odry przez Wrocław. Oba szlaki mają charakter międzynarodowy i tworzą szkielet szlaków rowerowych w mieście – tzw magistralę rowerową. W roku 2006 rozpoczęły się prace nad odcinkiem szlaku od Wrocławia do Paczkowa. W realizację tego przedsięwzięcia włączyło się 13 gmin oraz 4 powiaty, przez których teren przebiega szlak. Dzięki zaangażowaniu się lokalnych samorządów oraz stowarzyszeń gmin, Szlak Bursztynowy ma duże szanse stać się główną osią turystyki rowerowej w południowo-wschodnim regionie Dolnego Śląska, a także odegrać znaczącą rolę w skali kraju.
Fot. Okładka przewodnika po szlaku EuroVelo 9
Koordynatorzy projektu: Radek Lesisz, Monika Onyszkiewicz
Ad.2
Projekt finansowany przez Fundację im. S.Batorego trwał od października 2005 do stycznia 2007 roku. Jego głownym celem było przeciwdziałanie patologiom występującym w procesach planowania i wdrażania strategii transportowej w mieście. Działania polegały przede wszystkim na monitoringu dostępu do informacji i przejrzystości działania wybranych urzędów, prowadzeniu działań edukacyjnych, adwokackich i interwencjach w sprawach dotyczących ruchu rowerowego w mieście, a także wsparciu działań pro-rowerowych inicjatyw obywatelskich działających w regionie.
Projekt opierał się na czterech modułach dziejących się równolegle.
Moduł 1. Część główna projektu
W ramach projektu podjęto szereg działań o charakterze edukacyjnym, nadzorczym i interwencyjnym. Wśród najważniejszych należy tu wymienić:
- w trakcie trwania projektu, a także i po jako zakończeniu także po zakończeniu prowadzi się specjalną telefoniczną linię interwencyjną, gdzie można zgłaszać interwencje i sprawy wymagające nagłośnienia . Wydano także w nakładzie 2000 sztuk ulotkę informującą o prowadzonej linii interwencyjnej;
- w ramach kampanii medialnej nagłaśniano najbardziej rażące przepadki działań na szkodę interesu ruchu rowerowego (m.in. w formie happeningów);
- w roku 2006 doszło do zmiany istniejącego „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia”, na którego podstawie tworzone są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W wyniku publicznego wystawienia projektu zmiany „Studium...”, dogłębnie przeanalizowano pod ich kątem zgodności z oczekiwaniami środowiska rowerowego i wpływu różnych czynników na warunki ruchu rowerowego w mieście. Efektem tego było opracowanie kompleksowego zestawu uwag do projektu zmian;
- sporządzono kilkanaście opinii do projektów budowlanych i koncepcyjnych gdzie planowana jest infrastruktura rowerowa (Popowicka, Wałbrzyska, Górnicza, Czekoladowa, Obwodnica Śródmiejska Żmigrodzka-Krzywoustego, Obwodnica Śródmiejska Osobowicka-Żmigrodzka, Zaporoska, estakada na al. Sobieskiego, Graniczna - trzy opinie, Kamieńskego, Św. Antoniego, Probusa);
- skierowano do rozpatrzenia Radzie Miejskiej Wrocławia skargę na zaplanowane w projekcie niebezpieczne dla rowerzystów rozwiązania na przebudowywanym pl. Grunwaldzkim.
 Dzięki projektowi został również gruntownie przebudowany Portal Rowerowy Wrocław www.rowery.eko.wroc.pl –
obszerny serwis informacyjny dla wrocławskich cyklistów.
Strona prowadzona jest po zakończeniu projektu w ramach inicjatywy własnej członków Fundacji, Stowarzyszenia Wrocławska Inicjatywa Rowerowa oraz osób współpracujących z redakcją Portalu.
Fot. Portal Rowerowy Wrocław po przebudowie
Moduł 2. Konferencja pt. „Partnerzy społeczni – problem czy korzyści?”
9 grudnia 2005 roku odbyła się w UM Wrocławia polsko-niemiecka konferencja współorganizowana z niemieckim partnerem - Mobilocal 21 z Berlina. W efekcie naszych starań konferencja została dodatkowo wsparta finansowo przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej Uczestniczyło w niej 50 osób: pracownicy UM Wrocławia (m.in. wiceprezydent Sławomir Najnigier), urbaniści, członkowie Rad Osiedlowych, działacze organizacji pozarządowych, dziennikarze i inni. Referaty wygłosili zaproszeni goście, m.in.: Jurgen Murach (Senat Berliński Wydział Rozwoju Miasta), Anna Rygala (Biuro Rozwoju Wrocławia), Marcin Hyła (Polski Klub Ekologiczny), Isabel Heins (Berlińskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne BVG). Pokłosie konferencji archiwizuje wydana płyta CD z materiałami. Dodatkowo na płycie CD (przekazanej w raporcie okresowym) oraz w sieci zamieszczony został artykuł o prezentowanym na konferencji nowatorskim niemieckim rozwiązaniu, tzw. oficerze rowerowym – rzeczniku rowerzystów w strukturach administracji miejskiej.
Moduł 3. Raport o polityce rowerowej Wrocławia
Sporządzono kompleksową publikację „Polityka rowerowa Wrocławia. Raport”, na którą składa się: analiza aktów prawnych mających wpływ na politykę rowerową Wrocławia, ocena stanu istniejącej infrastruktury na wybranych przykładach, ocena przebiegu współpracy władz z przedstawicielami środowiska rowerzystów oraz jego wpływu na ruch rowerowy w mieście. Raport został opublikowany w sieci, a także wydrukowany w 50 egzemplarzach.
Moduł 4. Prelekcje promujące Dobre Praktyki we Wrocławiu
Zorganizowano panele dyskusyjne w czterech miastach, gdzie prezentowany był wrocławski model współpracy władz lokalnych i rowerzystów. Panele odbyły się w Jeleniej Górze, Kaliszu, Opolu i Świdnicy.
 Celem wyjazdów była przede wszystkim promocja wrocławskich dobrych praktyk (współpracy urzędów z organizacjami rowerowymi), promocja partycypacji społecznej w procesach planowania i tworzenia polityki transportowej, jawności procedur, dostępu do informacji, wsparcie lokalnych grup działania, a także promocja ruchu rowerowego. W trzech panelach uczestniczyli przedstawiciele Biura Rozwoju Wrocławia, które w 2004 roku opracowało wspólnie ze środowiskiem rowerzystów Koncepcję tras rowerowych Wrocławia.
Fot. Podczas panelu w Jeleniej Górze została zaprezentowana autorska koncepcja tras rowerowych dla Jeleniej Góry opracowana przez absolwenta Politechniki Wrocławskiej, Daniela Chojanckiego.
We wszystkich panelach brali udział przedstawiciele lokalnych urzędów i instytucji zajmujących się komunikacją, a także przedstawiciele pozarządowych organizacji rowerowych (za wyjątkiem spotkania w Świdnicy).
Koordynator projektu: Radek Lesisz
Ad.3
Dzięki zwycięstwu w ogłoszonym w czerwcu 2006 r. przez Gminę Wrocław konkursie na organizację obchodów Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu oraz Europejskiego Dnia bez Samochodu, Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju po raz kolejny (podobnie jak w 2005 roku) przyznana została rola organizatora tej imprezy.
Impreza ta, obchodzona we Wrocławiu cyklicznie od 2003 roku (na świecie od 1998 roku) ma na celu kształtowanie proekologicznych wzorców zachowań oraz popularyzację form transportu przyjaznych środowisku.
Podjęte zostały następujące działania promujące imprezę:
- Powieszono nad drogami rowerowymi 5 banerów (130x300 cm) promujących EDBS 2006. Banery zachęcały do udziału w Wielkiej Paradzie Rowerowej oraz informowały o bezpłatnych przejazdach komunikacją miejską dnia 22.09.
- Rozstawiono w sklepach rowerowych 5 rollposterów promujących akcję.
- Wykonanych zostało 5000 nalepek o wymiarze 7x10 cm które posłużyły do zaklejenia kasowników we wszystkich autobusach i tramwajach dnia 22.09. Naklejki informowały o Europejskim Dniu Bez Samochodu oraz o bezpłatnych przejazdach komunikacją miejską tego dnia.
- Wydrukowano i rozkolportowano 5000 ulotek oraz 1000 szt. plakatów promujących imprezę.
- Wyemitowano w lokalnym radiu RAM dżingle promocyjne (20 emisji).
- Dnia 15.09 zorganizowana został konferencja prasowa z elementami happeningu pn. „Korek uliczny – strefa skażona – odmów udziału”. Grupa kilkunastu rowerzystów przebranych w białe kombinezony ochronne oraz maski przeciwpyłowe rozdawała kierowcom tkwiącym w korkach ulotki zachęcające do udziału w Wielkiej Paradzie Rowerowej oraz do niekorzystania z samochodu dnia 22.09. W miejscu odbywania się happeningu (Świdnicka/Piłsudskiego) odbyła się konferencja prasowa.
- 22.09 zorganizowano w Mediatece otwartą debatę publiczną na temat zrównoważonej komunikacji miejskiej. Na debatę zaproszeni przybyli: przedstawiciel władz miasta, przedstawiciele organizacji pozarządowych, dziennikarze oraz osoby zainteresowane tematyką zrównoważonego transportu.
- Stworzono serwis internetowy http://eko.org.pl/edbs2006 który na bieżąco informował on o prowadzonych działaniach. Ważnym i rozbudowanym elementem serwisu jest dział zawierający fotografie wrocławskich rowerzystów (226 zdjęć). Galeria fotografii posiada ważną funkcjonalność – pozwala rowerzystom którzy odnajdą swoje wizerunki na zdjęciach zgłaszać ten fakt przez podpisywanie się pod nimi wypełniając formularz.
 Głównym punktem obchodów święta była Wielka Parada Rowerowa 17.09. Wzięło w niej udział ponad 600 rowerzystów, co jak na wrocławskie warunki, jest liczbą rekordową. Przejazd rozpoczął się od startu z Placu Solnego (rowerzyści nie otrzymali zgody na wjazd na Rynek tego dnia). Stąd kolumnę cyklistów otwierała specjalna platforma rowerowa (przystosowana do przewożenia ciężkiego sprzętu nagłaśniającego) oraz riksza z muzykami grającymi na bębnach.
Całość imprezy była zabezpieczana przez policję, służby porządkowe organizatora oraz wyspecjalizowanych ratowników drogowych.
Fot. Przejazd peletonu Wielkiej Parady Rowerowej przez miasto z pl. Solnego do Parku Południowego
Podczas przejazdu peletonu, pod Muzeum Narodowym nastąpiło uroczyste otwarcie węzła Wrocławskiej Magistrali Rowerowej – miejsca przecięcia się dwóch międzynarodowych szlaków rowerowych: Rowerowego Szlaku Odry i szlaku EuroVelo 9. Otwarcia dokonali wiceprezydent Wrocławia Sławomir Najnigier oraz posłanka Ewa Wolak.
Na zakończenie Wielkiej Parady Rowerowej w Parku Południowym wystąpił zespół muzyczny „Balkan Folk”, rozdano nagrody dla uczestników przejazdu - fluorescencyjne opaski, a także zebrano podpisy pod petycją o przystosowanie mostu AOW dla ruchu rowerowego. Uczestnicy, którzy wyrazili również chęć otrzymania (powstającego wówczas) przewodnika rowerowego po szlaku EuroVelo 9, w marcu 2007 zostali poinformowani o możliwości odebrania darmowego egzemplarza wydawnictwa w Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju.
Planowana w ramach projektu wystawa „Rowerzyści Wrocławia” przełożona została na wiosnę 2007 r. Większość fotografii wystawy można jednak oglądać już teraz w internecie pod adresem: http://eko.org.pl/edbs2006/include/wrocekonbike.php
Współorganizatorami imprezy byli: Klub Sportów Wodnych i Rowerowych „Pegaz”, Fundacja na Rzecz Rehabilitacji Osób Poszkodowanych w Wypadkach Drogowych "Szansa" oraz Wrocławska Inicjatywa Rowerowa.
Koordynator projektu: Maciej Miłek
Ad.4
Do istotnych wydarzeń należy także zaliczyć przystąpienie Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju do Wrocławskiego Porozumienia Rowerowego dnia 19 grudnia 2006 roku.
Po wygaśnięciu Koalicji "Rowerowy Wrocław" działania prowadzone pod wspólnym szyldem znalazły się w próżni. Dlatego, z uwagi na potrzebę stworzenia nowej płaszczyzny porozumienia organizacji pozarządowych występujących w obronie interesów rowerzystów, zawarte zostało Wrocławskie Porozumienie Rowerowe (WPR) w skład którego wchodzą: Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Klub Sportów Wodnych i Rowerowych „Pegaz”, Stowarzyszenie Eko-Unia i Stowarzyszenie Wrocławska Inicjatywa Rowerowa.
Celem głównym WPR jest: "wzrost mobilności, poprawa warunków życia i równoprawny dostęp do przestrzeni publicznej dla wszystkich mieszkańców aglomeracji wrocławskiej, poprzez doprowadzenie do zmiany obecnie realizowanej polityki transportowej miasta na bardziej zrównoważoną tj. nadającą większy priorytet alternatywnym wobec samochodów środkom transportu, w szczególności rowerom".
Opracował: Radek Lesisz
|
