Uzasadnienie
Kwartał będący przedmiotem Projektu Planu stanowi wraz z nasypem jedyne ograniczenie ciągłości uspokojonego ciągu miejskich ulic, alternatywnego w stosunku do głośnej arterii Powstańców Śląskich, łączących dzielnicę południową z Placem Wolności i dalej, po przebudowie ul. Kazimierza Wielkiego, z Rynkiem i Placem Solnym.
Wraz z Planem Miejscowym nadarza się okazja dla wytworzenia szczególnie cennego, bo rzadkiego we Wrocławiu, ciągu łączącego południe z północą; okazja dla niwelowania silnej granicy na torach kolejowych terenu utożsamianego z Centrum Miasta, a częścią południową.
By zrozumieć potrzebę tego połączenia przeanalizujmy możliwe dziś drogi piesze i rowerowe z rejonu ulicy Gwiaździstej – serca przyszłego Centrum Południowego na północ, w rejon Placu Wolności.
1. Jedna trasa prowadzi wzdłuż głośnej arterii Powstańców Śląskich, pod nasypem kolejowym, dalej otwierają się dwie możliwości – przejście zapleczowym podwórzem przy hotelu Holiday Inn (w lecie zawężonym przez ogródek restauracji) między śmietnikami i zaparkowanymi samochodami, lub też metrowym przewężeniem między budynkiem BRW, a krawędzią początkowego odcinka ul. Świdnickiej – tuż pod kołami pędzących samochodów (druga opcja praktycznie niedostępna dla rowerzystów).
2. Druga, trasa prowadzi wzdłuż ulicy Zielińskiego, pod wiaduktem, do skrzyżowania z Piłsudskiego, gdzie traci ciągłość połączenia w kierunku północnym - wskutek likwidacji po wojnie ulicy łączącej z Placem Muzealnym i realizacji wzdłuż Piłsudskiego zabudowy mieszkaniowej. Brak połączenia ul. Zielińskiego z pl. Muzealnym, źle zaprojektowana, a przez to bezużyteczna ścieżka rowerowa (na odcinku ul. Zielińskiego), braki terenowe na prowadzenie zgodnej ze Standardami dwustronnej trasy rowerowej na ul. Zielińskiego, jak i relatywnie duży ruch kołowy wzdłuż Zielińskiego czyni ten odcinek mało atrakcyjnym dla ruchu rowerowego.
Postulowany ciąg Gwiaździsta - Zapolskiej - Bałuckiego - Łąkowa - Plac Wolności pozbawiony jest wszystkich mankamentów powyższych tras. Zabudowa na północ od nasypu jest programowo atrakcyjna (Teatr Polski, Urzędy, usługi), ciągła, zróżnicowana i bogata formalnie. Daje poczucie wielkomiejskości.
Planowane w najbliższej dekadzie realizacje - Sky Tower oraz obiekty zespołu Centrum Południowego - w znacznym stopniu podniosą rangę, atrakcyjność oraz ilość mieszkańców i użytkowników ulicy Gwiaździstej. Niezbędne stanie się zapewnienie szerokiej oferty przestrzennej i komunikacyjnej, a zwłaszcza bogatej palety powiązań pieszych i rowerowych.
Należy ponadto zwrócić uwagę, że istniejąca przeznaczona do rozbiórki i substandardowa zabudowa wewnątrz kwartału nie stanowi żadnej przeszkody dla wprowadzenia zapisów łączących trakty Gwiaździsta - Zapolskiej - Bałuckiego - Plac Wolności w jeden organizm. Gdy spojrzeć na tę część miasta z lotu ptaka, podział kwartału na dwie części ciągiem południe-północ wydaje się być działaniem tym bardziej naturalnym. Kwartał ów jest bowiem jedynym spośród znajdujących się na południe od torów, o zdwojonej szerokości.
W projekcie planu, jako substytut proponowanego, reprezentacyjnego traktu kontynuującego istniejące ulice, zapisano wewnętrzny, zamknięty, pasaż – o szerokości minimum 6 metrów i nieokreślonej wysokości. Są to parametry przestrzenne dające niemal pełną dowolność kształtowania takiego przejścia, uzależniając całkowicie charakter tej przestrzeni od dobrej lub złej woli inwestora – wpisuje się w tę wartość zarówno przejście podziemne przy ul. Świdnickiej czy średnia wielkość przejazdu pożarowego, przejście do zapleczowego podwórza mogącego stanowić zaplecze kwartału, ze śmietnikami, urządzeniami technicznymi itd. Zaproponowana formuła nie daje pewności wytworzenia przestrzeni publicznej o randze na jakiej zasługuje to miejsce.
Ponadto zapis dotyczący konieczności realizacji obowiązującej, ciągłej linii zabudowy (B) na przedłużeniu ulicy Gwiaździstej de facto uniemożliwia potencjalnemu inwestorowi realizację otwartego ciągu pieszo-rowerowego, nawet w przypadku jego dobrej woli. W ten sposób działanie regulacyjne Planu zamiast koncentrować się na tworzeniu przestrzeni publicznej skutecznie uniemożliwi jej wytworzenie w najbardziej logicznej i intuicyjnej formie, pozostawiając natomiast szerokie pole dla rozwiązań substandardowych.
Wątpliwości budzi zatem brak komplementarności w Projekcie Planu między innymi rygorystycznymi zapisami, np. określającymi wysokości zabudowy z dokładnością do 5m, a zbagatelizowaniem najistotniejszego zagadnienia urbanistycznego tego kwartału – połączenia ulicy Gwiaździstej z Gabrieli Zapolskiej – należytego połączenia z miastem na północ od torów. Co prawda kwartał znajduje się przy ulicy Swobodnej, niemniej wydaje się, że szczególnie w odniesieniu do tego zagadnienia, swoboda możliwych działań przestrzennych powinna zostać ograniczona, przy uznaniu za priorytet otwartej, ogólnodostępnej przestrzeni publicznej scalającej Miasto.
Ponadto brak podziału kwartału oraz brak połączenia ulic Gwiaździstej i Gabrieli Zapolskiej jest sprzeczny z następującymi zapisami Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia:
Tom II, str. 7
1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego dla zespołu urbanistycznego
wielkomiejskiego centrum
1.1. Ukształtowanie funkcjonalno – przestrzenne
1.1.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna zespołu urbanistycznego
(...)
2. Ustala się następujące najważniejsze cele polityki przestrzennej:
(...)
22) doprowadzenie do powstania spójnego kompleksu zabudowy pomiędzy ulicami Piłsudskiego, Suchą i Swobodną;
Tom II, str. 13
1.1.2. Kompozycja przestrzenna
(...)
2. Należy dążyć do tego, aby:
2) układy kompozycyjne wszystkich stref, na jakie dzieli się zespół urbanistyczny Centrum, były ze sobą harmonijnie powiązane.
(...)
4. W kształtowaniu jednostek kompozycyjnych należy dążyć do uzyskania:
1) układów geometrycznych wyodrębnionych jednostek kompozycyjnych
oraz usunięcia z nich elementów zaburzających;
2) spójności układów geometrycznych przez powiązanie ze sobą istniejących linii kompozycyjnych;
3) zharmonizowanego tworzywa;
Tom II, str. 16
1.1.3. System transportowy
(...)
4. Należy
dążyć do powiększania przestrzeni przeznaczonej wyłącznie dla ruchu pieszego i rowerowego.
(...)
7. Należy dążyć do zapewnienia dogodnych powiązań pieszych z elementami struktury funkcjonalno – przestrzennej sąsiednich zespołów, które maja wpływ na ukształtowanie potoków ruchu pieszego.
* * * * *
Wnioskodawca:
Stowarzyszenie Wrocławska Inicjatywa Rowerowa
Załączniki:
1. Załącznik graficzny Nr 1. Miejsce proponowanego przeprowadzenia ulicy lub ciągu pieszo-rowerowego.
2. Załącznik graficzny Nr 2. Schemat traktu Gwiaździsta-Zapolskiej-Bałuckiego-Polna-Plac Wolności,
oraz obecne trasy piesze Południe-Centrum i ich mankamenty.
Do wiadomości:
1. Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia
