Aby temu zapobiec, na początku kwietnia urzędnicy miejscy wraz działaczami organizacji pozarządowych odwiedzili Berlin, gdzie podpatrywali rozwiązania transportowe zastosowane w stolicy Niemiec podczas Mistrzostw Świata w piłce nożnej w 2006 roku.
Podczas, gdy w Polsce w kontekście mistrzostw mówi się głównie o konieczności budowy autostrad,
Berlin uniknął paraliżu komunikacyjnego podczas mistrzostw świata wyłącznie
dzięki zdecydowanemu „NIE” dla samochodów!
Jak to osiągnięto? Przede wszystkim, miasto przeprowadziło skuteczną
kampanię promocyjną zrównoważonych środków transportu – komunikacji zbiorowej i roweru – pod hasłem
„Berlin się przesiada” (
Berlin steigt um). Kampania ta odniosła wielki sukces, m.in. w postaci
trwałej, dobroczynnej,
zmiany zachowań transportowych berlińczyków. Poziom ruchu rowerowego w śródmieściu oraz wykorzystanie transportu zbiorowego na czas imprezy
wzrosły o 25%, natomiast ruch samochodowy
zmalał o 5%. Co więcej, obecnie
jeździ 13% więcej rowerzystów, niż przed mistrzostwami!
Przed MŚ 2006 Niemcy zainwestowali w sumie w transport ponad
5 mld euro, z czego większość w komunikację zbiorową. To się opłaciło -
84% kibiców poruszało się koleją, tramwajem, metrem bądź autobusem, a przygotowane dla fanów futbolu wielkie
parkingi samochodowe wykorzystane zostały zaledwie w 30%!
Dzięki zdecydowanej polityce najazd setek tysięcy kibiców
nie spowodował chaosu komunikacyjnego: wielka impreza nie stała przekleństwem dla samych berlińczyków, lecz wielkim, radosnym świętem.
FIFA uznała niemiecki mundial za najlepiej zorganizowane mistrzostwa wszechczasów. Teraz czas na Wrocław – czy nasi urzędnicy wykorzystają cenną berlińską lekcję?
BERLIN – WROCŁAW : TRANSFER DOŚWIADCZEŃ
|
Transfer wiedzy
W dniach 7-9 kwietnia władze Berlina gościły u siebie przedstawicieli Urzędu Miasta Wrocławia oraz organizacji pozarządowych w ramach wyjazdu studyjnego [
zobacz program wizyty] zorganizowanego przez Wrocławską Inicjatywę Rowerową i Mobilocal21, przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko - Niemieckiej oraz wrocławskiego magistratu. Głównym celem wizyty było podpatrzenie berlińskich doświadczeń w organizacji transportu podczas wielkich imprez masowych – głównie Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2006 roku oraz, w dalszej perspektywie, wykorzystanie ich we Wrocławiu przy organizacji Euro 2012.
W trakcie wyjazdu studyjnego uczestnicy brali udział w seminariach, testowali funkcjonowanie komunikacji publicznej, warunki jazdy na rowerze po mieście oraz wizytowali najważniejsze miejsca związane z rozgrywkami mistrzostw oraz zarządzaniem ruchem. Doświadczeniami zebranymi w Berlinie delegaci z Urzędu Miejskiego będą się dzielić podczas międzywydziałowych spotkań, z których pierwsze odbędzie się już w pierwszym tygodniu maja.
Po zakończeniu wizyty uczestnicy wyjazdu szkoleniowego zgodnie stwierdzili dwa fakty, które można uznać za
podstawowe wnioski płynące z doświadczeń berlińskich:
- Mistrzostw Europy w piłce nożnej nie da się obsłużyć transportem indywidualnym – koniecznie trzeba usprawnić i rozbudować sieci transportu zbiorowego.
- Transport rowerowy traktowany przez władze poważnie, może wymiernie przyczynić się do odkorkowania miasta, a dobrze wykorzystana okazja nadażająca się w 2012 roku może na trwałe zwiększyć udział tego środka transportu w zadaniach przewozowych
Jak berlin przesiadł się z samochodów na kolej i rowery
W ramach przygotowań do MŚ FIFA 2006 Berlin wdrożył kampanię
„Berlin się przesiada”, będącą innowacyjnym planem udogodnień i zachęt do korzystania ze zrównoważonych, ekologicznych środków transportu, mającym na celu ograniczenie korzystania przez kibiców z samochodów prywatnych w mieście, zagwarantowanie sprawnej obsługi transportowej Berlina na czas mistrzostw oraz wykorzystanie wydarzenia sportowego do popularyzacji zrównoważonych środków transportu, jako recepty na sprawne poruszanie się po mieście, także na co dzień.
Kluczową rolę w organizacji transportu podczas mistrzostw
odegrały koleje niemieckie Deutsche Bahn, które były oficjalnym przewoźnikiem Mistrzostw Świata FIFA 2006. Dzięki rozbudowie torowisk, przebudowie dworców kolejowych w miastach rozgrywek i budowie stacji kolejowych przy stadionach, kolej przejęła zdecydowaną większość potoków ruchu podczas FIFA 2006. Przeprowadzone inwestycje doprowadziły do uzyskania sieci szybkich połączeń międzymiastowych ICE, uzupełnionej przez sieć połączeń regionalnych. Kolej uruchomiła 304 dodatkowe pociągi dalekobieżne oraz znacząco rozszerzyła ofertę kolei podmiejskich S-Bahn (w Berlinie odbyto 7,9 miliona dodatkowych przejazdów). Kibicom zaoferowano specjalne oferty taryfowe, m.in. nowatorski
bilet kombinowany, dzięki któremu każdy kibic mógł
za darmo poruszać się po mieście
komunikacją zbiorową. Dużą rolę w sukcesie kolei odegrał system parkingów
Park&Ride i
Bike&Ride.
Drugim filarem kampanii „Berlin się przesiada” była zachęta do korzystania z roweru jako środka transportu w mieście. W miejscach głównych imprez masowych urządzono
bezpłatne, strzeżone parkingi rowerowe, z których skorzystało w sumie
12.000 rowerzystów.
Szeroko zakrojona kampania uświadamiającą zalety transportu rowerowego odniosła też
pozytywne skutki długofalowe - po mistrzostwach odnotowano
13% przyrost ruchu rowerowego (w stosunku do stanu sprzed mistrzostw.) Udział transportu rowerowego w 3,5 milionowym Berlinie sięga obecnie 15% ogólnej ilości podróży po mieście.
Ekologiczne mistrzostwa świata w Niemczech
Niemcy do organizacji mistrzostw świata w piłce nożnej podeszli
kompleksowo. W odniesieniu do państwowej polityki promowania transportu zrównoważonego nazwano je „
turniejem krótkich dróg” – hasło to obrazuje dążenie do minimalizacji transportu podczas mistrzostw. Miasta ubiegające się o organizację meczów musiały na pięć lat przed mistrzostwami, w celu akceptacji ich kandydatur, przedstawić ramowe koncepcje transportowe, które były potem podstawą wszelkich decyzji odnośnie roli poszczególnych rodzajów transportu w obsłudze wydarzenia. W 2002 roku na poziomie krajowym uchwalono tzw.
„GREEN GOAL" – koncepcję zrównoważenia ekologicznego organizacji mistrzostw.
Berlin został wyróżniony przez FIFA za przygotowanie najlepszego planu obsługi transportowej mistrzostw spośród wszystkich miast niemieckich.
Rady niemieckich fachowców
W świetle lekcji berlińskiej za najbardziej kluczowe dla powodzenia organizacji Euro 2012 we Wrocławiu należy uznać przebudowę dworca kolejowego jako głównego węzła przesiadkowego dla kibiców i mieszkańców miasta, uruchomienie kolei podmiejskiej obsługującej także tereny miejskie, zapewniającej m.in. komunikację stadionu i lotniska z centrum miasta, zapewnienie bezpośrednich połączeń kolejowych Wrocławia z Berlinem i Pragą oraz budowę
spójnej sieci wysokiej jakości dróg rowerowych oraz parkingów rowerowych. Konieczne jest także kompleksowe zarządzanie bezpieczeństwem, w szczególności potokami kibiców przeciwnych drużyn.
Aktualne priorytety inwestycyjne
Wrocławia - budowa autostrad i wielkich parkingów przy stadionie oraz w sercu miasta – wydają się odbiegać od doświadczeń niemieckich. Polityka transportowa Berlina nastawiona na rozwój komunikacji zbiorowej oraz transportu rowerowego i pieszego pozwoliła
uniknąć chaosu komunikacyjnego oraz
zminimalizować negatywne skutki ekologiczne mistrzostw świata. Jak wrocławscy urzędnicy wykorzystają berlińską lekcję – przekonamy się już za cztery lata.
Tomasz Zaborowski
[+cg, rl]
