Plac Bema w 22 ujęciach, czyli o tym jak polscy inżynierowie zabrali się za robienie śluzy rowerowej i co z tego wyszło

Przyszła pora na rozprawienie się z hurraoptymistycznymi doniesieniami o wybudowaniu we Wrocławiu pierwszej śluzy rowerowej.

Przebudowa placu Bema to doskonały przykład na to, jak można za 35 milionów pogorszyć warunki ruchu rowerowego (i pieszego) w centrum dużego miasta. Dzięki tej jednej przebudowie upośledzono kilka ważnych relacji na GŁOWNYCH trasach rowerowych. Projektant nie poradził sobie nie tylko z zapewnieniem możliwości bezpiecznego i legalnego skorzystania z wymyślonych „udogodnień” dla rowerzystów, ale także z zapewnieniem dostępności rowerem wszystkich relacji dostępnych samochodem!

O planowanej przebudowie placu Bema pisaliśmy przed prawie dwoma laty tutaj. Od kilku miesięcy możemy korzystać z uroków tego projektu.

Ponieważ przebudowa placu obejmowała dość rozległy teren (dwa skrzyżowania oddalone o ok. 200 m wraz z dojazdami), opis tej inwestycji też siłą rzeczy jest nieco rozległy. Bardzo chcielibyśmy rozlegle chwalić się tą przebudową, lecz to, co zobaczyliśmy na miejscu powaliło nas z nóg. I wymusiło rozległą analizę.

W celu lepszego zapoznania czytelników z problemem placu Bema, a także pokazania potencjalnym użytkownikom jak korzystać z wybudowanych tu „udogodnień”, postanowiliśmy oprzeć się na nagraniach video. W sumie publikujemy 22 krótkie filmiki dokumentalno-instruktażowe, które powstawały przez cały praktycznie wrzesień. Pokazują one wybrane reakcje ludności na zagadki i pułapki drogowe czyhające na placu Bema , a także prezentują (wyreżyserowane) sposoby zachowań, które ludność powinna tam wykazywać – wedle założeń urzędników i projektantów. A ponieważ praktyka mocno odbiega tu od teorii, zebrało się nam sporo materiału.

Ponieważ najszumniej powtarzaną w mediach wiadomością było „powstanie pierwszej w Polsce śluzy rowerowej”, przybliżmy sobie na początek jej definicję.

Z definicji śluza rowerowa to część pasa ruchu, przeznaczona do zatrzymania się wyłącznie rowerów. Znajduje się między linią zatrzymań dla samochodów a skrzyżowaniem. Rowerzyści w śluzie na zielonym świetle ruszają jako pierwsi - co jest dla nich ułatwieniem. Są też doskonale widoczni. Kierowcy stojących na światłach pojazdów widzą ich lepiej, niż gdyby stali obok, często w martwym polu widzenia. W ten sposób śluza rowerowa poprawia bezpieczeństwo. Śluzy poprawiają też parametry komunikacji rowerowej, gdyż w najczęściej spotykanej konfiguracji posiadają pas dojazdowy pozwalający wyprzedzić auta stojące na światłach i wystartować z pole position (zobacz foto w galerii obok).

Śluzy rowerowe posiadają bardzo wiele konfiguracji. Wystarczy wrzucić w wyszukiwarkę hasło "Advanced Stop Line" („śluza” po angielsku), żeby zapoznać się z mnogością wariantów takich rozwiązań. W wyniku przebudowy pl. Bema powstały dwie „śluzy rowerowe”: na skrzyżowaniu Bema/Kilińskiego i Bema/Drobnera. Kto jednak znajdzie przykłady śluz na świecie podobnych do naszych, temu fundujemy nagrodę.

Poniżej grupujemy wybrane nagrania oraz zagadnienia związane z przebudową placu Bema:

• •    Dokument: sygnalizacja w Kilińskiego
• •    Dokumenty: śluza w Kilińskiego
• •    Instruktaże: śluza w Kilińskiego
• •    Instruktaże: śluza w Drobnera
• •    Dokument: skrzyżowanie na pl. Bema
• •    Instruktaż: skrzyżowanie na pl. Bema
• •    Mosty Młyńskie i Św. Marcina
• •    Ulica Kilińskiego
• •    Pozostałe mankamenty
• •    Promocja?
• •    Podsumowanie

Dokument: sygnalizacja w Kilińskiego

1. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego: sygnalizacja od str. Kilińskiego i cienias

Tak działa program sygnalizacji na wylocie ul. Kilińskiego w ul. Bema. Nagranie to ma walor powtarzalności, gdyż sygnalizacja, pomimo zamontowanej wideodetekcji (kamera na wysięgniku nad światłami w galerii obok), jest stałoczasowa (na sztywno). A to wszystko z winy rowerzystów. Mądry projektant nie przewidział bowiem, że wideodetekcja powinna również obejmować rowerzystów, którzy stając centralnie pod światłami znajdują się poza zasięgiem czujnika.

Najczęstsze rowerowe relacje z ulicy Kilińskiego to jazda na wprost (Prusa), albo w lewo (Poniatowskiego) - obie obsługiwane przez „śluzę”. Relacja w prawo (najrzadsza), odbywa się poza jezdnią. Dojazd do śluzy obsługującej kierunki w Prusa i Poniatowskiego wykonano za pomocą jednokierunkowej „ścieżki”, po prawej stronie jezdni, za postojem taksówek (więcej o tym >>> zobacz pkt. 17 i rozdział Ulica Kilińskiego).

Takie rozwiązanie powoduje opóźnienie rowerzystów względem aut jadących jezdnią: rowerzyści jadący z Kilińskiego tracą nawet ponad pół minuty, gdy korzystając z „udogodnienia” w postaci dojazdu do „śluzy” natrafią na otwartą relację prawoskrętną dla aut. Tymczasem samochody jadące w Prusa mają zielone razem z owym prawoskrętem. Uprzywilejowanie rowerzystów na „śluzie” to jedynie możliwość startu o 10m przed samochodami – lecz żadna korzyść czasowa.

Takie rozwiązanie jest kuriozalne nie tylko ze względu na pogorszenie warunków dla ruchu rowerowego w ulicy Kilińskiego, ale też dlatego, że ulica ta leży w strefie TEMPO 30, gdzie w ogóle nie powinno się budować jakichkolwiek „ścieżek rowerowych”! Ale czego to nie potrafią polscy „specjaliści”.

BONUSY FILMOWE: widzimy tu również jak niektórzy mylą "śluzę" z przejazdem (1:35), a także rowerzystkę, która wybiera przejazd po pasach przez ul. Bema. Film ten ma też swojego bohatera: kierowcę cieniasa, który opanował parkowanie auta w warunkach bojowych.

Dokumenty: śluza w Kilińskiego

Śluza na skrzyżowaniu Bema / Kilińskiego to ewenement w skali kraju. I świata prawdopodobnie też. W pierwszym przypadku – po prostu dlatego, że nigdzie wcześniej w Polsce nie stworzono „śluzy rowerowej” (na Zachodzie to standard od dziesięcioleci). W drugim przypadku – dlatego, że jednocześnie wykonano ją wbrew sztuce, przeistaczając śluzę w istne kuriozum, prawdopodobnie jedyne w swoim rodzaju na świecie. Smutne to, że zamiast wzorcowego wykonania pierwszej śluzy w Polsce mamy totalny bałagan, który raczej nie robi dobrej marki. Tak to już niestety jest, gdy polski drogowiec stwierdzi, że wie lepiej jak wygląda koło i bierze się za konstruowanie go od nowa.  To, co powstało na tym skrzyżowaniu, powoduje tylko niepotrzebną dezorientację i w efekcie - niebezpieczne sytuacje.

Nie tylko dojazd, ale także wykonanie samej śluzy jest kompletną porażką: zwraca uwagę BRAK SYGNALIZATORÓW wskazujących rowerzystom, kiedy mogą WJECHAĆ NA ŚLUZĘ.  O tym, kiedy cykliści mogą WYSTARTOWAĆ ZE ŚLUZY, informują światła wiszące wysoko nad śluzą, w dodatku widoczne pod mocno ostrym kątem (arcyskuteczne, kiedy słońce świeci w oczy, bądź podczas wykonywania manewru wjazdu na śluzę).

Zmontowany na słupie obok śluzy sygnalizator dla rowerzystów S-6 (pod znakiem A-21 "uwaga tramwaj") pozostaje od samego początku ZASŁONIĘTY - bo jest zupełnie od czapy (zobacz foto w galerii obok)! Projektant sam najprawdopodobniej pomylił tu przejazd rowerowy ze śluzą (!), bo ciężko zgadnąć czemu innemu miałby ten sygnalizator służyć. Przecież nie WJAZDOWI NA ŚLUZĘ, która rozprowadza dwa oddzielnie sterowane kierunki. Ponieważ sygnalizatorów kierunkowych dla rowerów S-3 w polskich przepisach nie ma, rowerzyści muszą bardzo uważać, żeby nie wpakować się pod auta, wjeżdżając na śluzę (muszą jednocześnie kontrolować sygnalizację nad skrzyżowaniem oraz nadjeżdżające z boku auta). Przykład do czego może to prowadzić >>> zobacz pkt. 6.

Nie tylko śluza, ale także inne elementy infrastruktury rowerowej na tym skrzyżowaniu zostały tak zaprojektowane, że stanowią de facto przeszkodę dla ruchu rowerowego.

Fatalnym rozwiązaniem na tym skrzyżowaniu jest również WJAZD Z JEZDNI NA DROGĘ ROWEROWĄ wzdłuż ulicy Bema. Sposób, jaki wykoncypował to sobie projektant, zakłada wykonanie trzech karkołomnych skrętów (niemożliwych do zrobienia przy większej prędkości, jaką zazwyczaj osiąga się jadąc po jezdni), w ciasnym przesmyku usianym słupami i barierkami stojącymi bez skrajni, po wewnętrznych stronach łuków (zobacz >>> pkt. 15). Jest to oczywiście totalnie niewygodne - nie tylko mocno spowalnia, ale także wydłuża drogę. Dlatego też, wbrew zamysłom projektanta, śluza wykorzystywana jest najczęściej jako przejazd pozwalający na włączenie się z jezdni na drogę rowerową na ul. Bema (zobacz >>> pkt. 7).

Uwagę zwraca także znak B-9 („zakaz jazdy rowerem”) ustawiony na wylocie Kilińskiego. Projektant najwyraźniej chciał wskazać, że tędy się nie wyjeżdża, ale źle dobrał oznaczenie. Powinien tu bowiem stanąć znak B-2 „zakaz wjazdu pod prąd” (zobacz foto w galerii obok).

Takie namnożenie zupełnie oderwanych od rzeczywistości i zasad Dobrej Praktyki rozwiązań „pro-rowerowych” w jednym miejscu musi skutkować dezorientacją i wolną partyzantką wśród grupy docelowej -  rowerzystów. I nie tylko. Śluza jest wykorzystywana także przez pieszych, którzy, zamiast iść do przejścia cofniętego o dobrych 20 m od tarczy skrzyżowania, wolą pokonywać ul. Kilińskiego po… śluzie rowerowej (zobacz foto w galerii obok).

Poniższe nagrania mogą niektórych śmieszyć, lecz własne doświadczenia empiryczne każą nam jednak podejść ze zrozumieniem do większości zachowań. Dla projektantów i urzędników takiej wyrozumiałości już jednak nie mamy.

2. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PN, styl 1: z ddr na Bema na chodnik na Poniatowskiego

Rowerzyści jadący z Bema w kierunku ul. Poniatowskiego - trochę zdezorientowani decydują się w końcu potraktować śluzę jak przez przejazd rowerowy prowadzący …na chodnik. Oczywiście zastawiony autami.

3. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PN, styl 2: z ddr na Bema po pasach przez Prusa

Niektórzy wolą nielegalny, ale „sprawdzony” manewr przejazdu po pasach przez Kilińskiego, zamiast skorzystania z dobrodziejstw śluzy. Nie dosyć, że trzeba zjechać na jezdnię (co dla „chodnikowców” jest próbą ognia), to jeszcze trzeba rozkminić o co chodzi w tych malowankach i sygnałach.

4. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PN, styl 3: po pasach przez ul. Bema

Tu przykład totalnego zlania śluzy, która dla „chodnikowców” będzie chyba nie do strawienia. Na usprawiedliwienie dodamy, że podmiot liryczny skręcił następnie w prawo (w kier. Sienkiewicza) jadąc po chodniku (gdzie i tak by nie dojechał korzystając ze śluzy).

5. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PN, styl 4: po prostu po jezdni
 
W ten sposób reaguje większość „otrzaskanych” z ruchem miejskim rowerzystów - zamiast bawić się w gimnastykę "udogodnień" dla rowerów na pl. Bema, wybierają po prostu jazdę po jezdni na ul. Bema. Tak jest duuużo szybciej i też łatwiej. Warto wspomnieć, że jazda po jezdni ul. Bema to jedyne rozwiązanie dla skręcających w prawo z ul. Sienkiewicza – gdyż przepisowy wjazd na „ścieżkę” po drugiej stronie ulicy byłby bardzo niebezpieczny, a w niektórych przypadkach wręcz fizycznie niemożliwy. Więcej o tym manewrze >>> pkt. 21 i 22.

6. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PN, styl 5: po śluzie, ale… za późno

Nawet prawidłowy przejazd przez po śluzie może skończyć się niefajnie. Tutaj rowerzyści wjechali za późno na śluzę, przy czym ci z tyłu najpewniej jechali po prostu za tym z przodu nie patrząc na światła… No właśnie…, światła. Żeby zobaczyć sygnalizację trzeba mocno zadzierać głowę do góry, sygnalizatory są też słabo widoczne (zwłaszcza ten dalszy) z uwagi na ostry kąt patrzenia, a często także oślepiające słońce, bądź refleksy.

7. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PD, styl 1: z jezdni Poniatowskiego na ddr na Bema

Wbrew zamierzeń projektantów, „śluza” wykorzystywana jest najczęściej  do zjazdu z jezdni na drogę rowerową. Ta pani robi to zapewne myląc śluzę z przejazdem rowerowym (czerwony kolor!). Lecz taki manewr jest też po prostu wygodniejszy, logiczniejszy i dla większości rowerzystów bezpieczniejszy - nie trzeba wykonywać nagłego hamowania, żeby wyrobić na ostrych zakrętach i nie wbić się w słup albo którąś z barierek stojących często, gęsto i bez skrajni (zobacz też >>> pkt. 15).

8. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PD, styl 2 a la BMX

Traktowanie śluzy jak przejazdu powoduje niebezpieczne sytuacje.

9. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PD, styl 3: z jezdni na krawężnik

Wjazd z jezdni na drogę rowerową niektórzy rowerzyści wykonują z pominięciem śluzy. I „oficjalnego” wjazdu. Mając do wyboru wjazd w sposób jaki wykoncypował sobie projektant (czyli wykonywanie karkołomnych skrętów między słupami i barierkami stojącymi bez skrajni), nawet wolno jadący rowerzysta woli podrzucać koło pod niebotycznie wysoki krawężnik oddzielający drogę rowerową od jezdni. Tak jest po prostu szybciej i dla niektórych sprawniej.

10. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, kier. PD, styl 4: z chodnika Poniatowskiego przez śluzę
 
Rowerzyści nie lubią stać w korkach i zawsze znajdą sposób, żeby je ominąć. Problem pojawia się, gdy mają wjechać na ścieżkę… Zdecydowana większość rowerzystów wybiera wjazd przez śluzę „POD PRĄD”. Kiedy będzie tu jeździć naprawdę dużo rowerów, manewr ten stanie się dość niebezpieczny dla cyklistów jadących w kierunku przeciwnym. Warto zwrócić uwagę, jaką przewagę daje jedno, głupie ścięcie ciasnego łuku przez rowerzystkę.

11. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, skręt z Bema w Kilińskiego

Fantastyczna infrastruktura rowerowa na skrzyżowaniu Kilińskiego i Bema NIE PRZEWIDUJE MOŻLIWOŚCI SKRĘTU W LEWO, z ul. Bema w ul. Kilińskiego: "śluzą" nie można przekroczyć osi jezdni (podwójna ciągła), jazda "pod prąd" jednokierunkowym odcinkiem „ścieżki” na ul. Kilińskiego też nie jest prawidłowa, a nawet gdyby była, to zjazd z tego fragmentu „ścieżki” na jezdnię również kończy się podwójną linią ciągłą. Pozostaje... przeprowadzać rower po pasach! Albo z wyprzedzeniem unikać owych „udogodnień”. Więcej o tym >>> zobacz w pkt. 12.

12. Jedyny możliwy sposób na legalny skręt rowerem z ul. Bema w ul. Kilińskiego

Tutaj prezentujemy jedyny możliwy sposób na legalny skręt z ul. Bema w ul. Kilińskiego.  Jest nim jazda po jezdni razem z autami. Rowerzyści znajdujący się na ścieżce po lewej stronie ul. Bema nie mają możliwości legalnego skrętu w lewo, w Kilińskiego >>> zobacz pkt. 11. Dlatego też, nie chcąc łamać przepisów, ani schodzić z roweru, pozostaje im jechać po jezdni. Dla skręcających z ul. Sienkiewicza w prawo takie zachowanie też jest praktycznie jedynym możliwym rozsądnym manewrem. Więcej o tym >>> zobacz pkt. 21 i 22.

Jak widać, wschodnia jezdnia ul. Bema, o niewielkim natężeniu ruchu, posiada dwa pasy; do skrętu w lewo i na wprost + w prawo. Na chodnikach starcza zaś jeszcze miejsca na parkowanie aut. Bez problemu można było tu zaprojektować pas rowerowy, albo jednokierunkową ścieżkę, ale jak już pisaliśmy, „nie dało się” (dziś pas rowerowy też by się zmieścił, gdyby zawęzić jezdnię do jednego pasa). Niestety, wygrał tradycyjnie przewymiarowany projekt dojazdu do biurowca (zobacz też >>> rozdział Pozostałe mankamenty).

Uwagę zwraca na filmie kolizyjna relacja na skrzyżowaniu z Drobnera: kierowcy skręcający z Bema w Sienkiewicza, mający równocześnie zielone światło, nie spodziewają się uczestnika ruchu jadącego znad przeciwka, którego powinni przepuścić. Tutaj rowerzysta wolał dać wymusić na sobie pierwszeństwo, niż sprawdzać znajomość przepisów u kierowcy.

Instruktaże: śluza w Kilińskiego

W tym dziale skupiamy się na prezentowaniu, jak należy poprawnie korzystać ze śluzy rowerowej na skrzyżowaniu Bema i Kilińskiego - wg jej twórców. Z uwagi na stopień skomplikowania, a także fakt, że jest to nowość w naszym mieście, zmuszeni byliśmy odegrać to w wyreżyserowanych scenkach. Tylko w jednym przypadku udało się nam nagrać „naturszczyka”.

13. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, lekcja 1: z Bema w Poniatowskiego
 
Tak wedle projektantów powinno wyglądać prawidłowe wykorzystanie śluzy na Kilińskiego dla relacji w Poniatowskiego. Brak sygnalizatorów wskazujących rowerzystom, kiedy mogą WJECHAĆ NA śluzę na pewno nie pomaga. O tym, kiedy cykliści mogą WYSTARTOWAĆ ze śluzy, informują światła wiszące NAD śluzą (trzeba mocno zadzierać głowę). Zobacz też >>> rozdział Dokumenty: śluza w Kilińskiego.

Zwraca uwagę sytuacja, która może deprymować rowerzystów: auta jadące znad przeciwka, z ul. Prusa. Rowerzysta widząc je, może być przekonany, że relacja z Prusa na wprost (czyli w Kilińskiego) też jest otwarta, co może odstraszać od skorzystania ze śluzy i zielonego światła do skrętu w lewo, w Poniatowskiego. Na innym filmie widać zresztą, jakie skutki może mieć zbyt późne wjechanie na śluzę >>> zobacz pkt. 6.

14. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, lekcja 2: z Bema w Prusa

Czyli jak wg założeń projektanta należy przejeżdżać przez skrzyżowanie w kierunku ul. Prusa korzystając ze "śluzy rowerowej".

15. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, lekcja 3: z Poniatowskiego w Bema (subiekt)

Takie oto manewry musi wykonać rowerzysta, który chciałby władować się na drogę rowerową na ul. Bema, zgodnie z założeniem projektanta. Uwagę zwraca dbałość o detale: wystające, ostre krawężniki na ciasnych łukach (zobacz foto w galerii obok), słupy i barierki stojące bez skrajni i po wewnętrznych stronach zakrętów. Wszystkie te atrakcje czekają na rowerzystów jadących PO JEZDNI, czyli często z prędkością ponad 25 km/h.

16. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, lekcja 3: z Poniatowskiego w Bema (naturszczyk)

Pierwszy i jedyny złapany na gorącym uczynku "naturszczyk", który pokonał zawiłą organizację ruchu na skrzyżowaniu (ze śluzą) ul. Bema / Kilińskiego, i poprawnie skorzystał ze zjazdu z jezdni na drogę rowerową. Uwagę zwraca niewielka prędkość rowerzysty (siatki robią swoje:), która pozwoliła bez szwanku ominąć wszystkie słupki i barierki stojące w skrajni drogi rowerowej, po wewnętrznej stronie łuków.

17. Śluza rowerowa Bema / Kilińskiego, lekcja 4: z Kilińskiego w Prusa
 
Dzięki przebłyskowi geniuszu projektanta „śluzy rowerowej po polsku”, „ścieżka” doprowadzająca rowerzystów z Kilińskiego do śluzy przecina wszystkie możliwe miejsca kolizyjne po drodze, na końcu zaś rowerzysta natrafia na coś, co miało być śluzą, ale „trochę” się nie udało.

Na tym przewymiarowanym skrzyżowaniu spartaczona śluza w większości przypadków utrudnia ruchu rowerowy. Choć ulica Kilińskiego znajduje się w strefie TEMPO 30, rowerzyści są zmuszeni do zjazdu z jezdni na jednokierunkową „ścieżkę rowerową”, która zaczyna się przed samym wylotem z garażu biurowca. To, a także bardzo duży popyt na miejsca postojowe sprawia, że owa „ścieżka” nader często zatarasowana jest parkującymi, bądź wyjeżdżającymi z garażu samochodami. Ponadto, rowerzyści korzystający ze „ścieżki” narażeni są na stratę czasu względem jazdy po jezdni. Dzieje się tak w momencie, gdy akurat muszą przepuścić auta skręcające w prawo (na tym filmie nie ma takiej sytuacji). Jadąc po jezdni nie mieliby tego problemu. Więcej o tym >>> zobacz pkt. 1.

Żeby było ciekawiej, ten fantastyczny odcinek jednokierunkowej „ścieżki” wykorzystywany jest (niepoprawnie) w dwóch kierunkach, gdyż projektant nie przewidział, że ktoś zechce skręcać z Bema w Kilińskiego. Więcej o tym >>> zobacz pkt. 11 i 12.

Opis sytuacji jaka ma miejsce jeszcze przed skrzyżowaniem ze śluzą >>>> zobacz rozdział Ulica Kilińskiego.

Instruktaże: śluza w Drobnera

Choć postulowano, aby, zgodnie z ideą śluzy, ułatwiała ona też lewoskręt z ul. Drobnera w ul. Bema, śluza rowerowa na pl. Bema we Wrocławiu służy jedynie do jazdy na wprost (no i teoretycznie też w prawo). Niestety, dla lewoskrętu tego ułatwienia nie przewidziano, bo wycięto z projektu infrastrukturę rowerową po wschodniej stronie ul. Bema - rowerzysta MA jechać sobie ścieżką po stronie zachodniej.

Śluza do jazdy na wprost daje możliwość wystartowania w sporej odległości przed autami. Ewenementem jest tu zastosowanie PIERWSZEGO W POLSCE sygnalizatora dla rowerzystów S-3 (foto w galerii obok), zamontowanego PRZED linią zatrzymania dla samochodów i przejściem. Ponieważ nasze przepisy nie przewidują możliwości stosowania symbolu roweru na szkłach sygnalizatora S-3, nad światłami dodano tabliczkę z rowerkiem. Niestety, nawet tej prostej śluzy nie udało się wykonać najlepiej.

Po pierwsze, z niewiadomych powodów została ona SKRÓCONA – zgodnie z projektem (zobacz w galerii obok) śluza miała kończyć się 2m przed sygnalizatorem. Dziś odległość ta wynosi ok. 8m (widać to na zdjęciu w galerii obok). Skutkuje to tym, że startujących ze śluzy ze średnią prędkością rowerzystów auta doganiają jeszcze PRZED newralgicznym przewężeniem i „esem” jezdni, co śluza właśnie miała wyeliminować! Zobacz >>> pkt. 20.

Po drugie, śluza jest zupełnie niedostępna dla rowerzystów jadących z kierunku ul. Probusa. Jadąc bowiem z Probusa na Drobnera nie ma innej możliwości, jak tylko jazda po jezdni. Choć równolegle biegnie nad rzeką „ścieżka rowerowa”, cykliści nie mają żadnych możliwości, aby na nią wjechać. Dojeżdżając do skrzyżowania muszą stosować się do sygnalizacji dla PRZED śluzą – czekając razem z autami. Więcej o tym >>> zobacz pkt. 19.

Na śluzę do jazdy na wprost można bez obaw wjechać, gdy na przejeździe przez Drobnera mamy zielone. Gdy zapali się czerwone, wjazd na jezdnię odbywa się na zasadach włączania się do ruchu. Byłoby to łatwiejsze, gdyby pomyślano o ułatwieniu w postaci „rękawa” (na przykład tak), który pozwalałby na bezpieczniejsze i wygodniejsze włączanie się do ruchu przy otwartej relacji w Sienkiewicza. Ale może za dużo wymagamy od naszych przaśnych inżynierów.

18. Śluza rowerowa na pl. Bema we Wrocławiu - instrukcja korzystania 1

Na śluzę wjeżdżamy, gdy zapali się światło zielone na przejeździe i dojeżdżamy do końca czerwonej koperty. Sygnalizator dla rowerów znajduje się trochę z przodu, po prawej. Tak powinien wyglądać prawidłowy wjazd i start ze śluzy na ul. Drobnera.

19. Śluza rowerowa na pl. Bema we Wrocławiu - instrukcja korzystania 2

Skręcając na śluzę warto zasygnalizować to ręką (jak na filmie) – nie każdy rowerzysta spodziewa się takiego manewru na przejeździe. Film obrazuje również jeden z poważnych mankamentów tej śluzy – jej NIEDOSTĘPNOŚĆ dla rowerzystów jadących z kierunku ul. Prosuba, czyli po jezdni ulicy Drobnera. Zgodnie z prawem muszą oni czekać na światłach razem z autami (tu: rowerzysta przedostał się poza kadrem na śluzę – jak? Tego nie wiemy:).

20. Śluza rowerowa na pl. Bema we Wrocławiu - instrukcja korzystania 3
 
Śluza nie służy jedynie jadącym po południowej stronie ul. Drobnera. Ze śluzy można i należy skorzystać także skręcając w lewo z Bema w Sienkiewicza. Manewr taki, choć bardziej czasochłonny niż lewoskręt na jezdni, jest bezpieczniejszy (nie trzeba przeplatać toru jazdy przez najbardziej obciążoną i wiecznie zakorkowaną relację Bema – Drobnera, a także przejeżdżać przez szyny pod dość ostrym kątem). Skręcając z przejazdu na śluzę warto zasygnalizować to ręką.

Niestety, na skutek skrócenia tej śluzy o dobre 6 metrów (dlaczego? Nie wiemy), większość startujących ze śluzy rowerzystów jest doganiana przez auta jeszcze PRZED newralgicznym przewężeniem i „esem” jezdni, co śluza właśnie miała wyeliminować!

Dokument: skrzyżowanie na pl. Bema

21. Skrzyżowanie na pl. Bema: wjazd z jezdni na ddr na Drobnera, str. PN

Prezentujemy kolejną (po lewoskręcie w Kilińskiego >>> zobacz pkt. 11) upośledzoną relację. Rowerzysta jadący z ul. Sienkiewicz na wprost powinien de facto wjechać na odcinek „ścieżki” wijącej się pod biurowcem, która kończy się po kilkunastu metrach. Żeby wjechać legalnie na tę „ścieżkę” – czyli przez przejazd rowerowy w poprzek ul. Drobnera, trzeba wyhamować (akurat w momencie, gdy za nami rozpędzają się auta), zaś sam manewr skrętu o 90* w miejscu jest możliwy tylko, gdy nie ma tam oczekujących na przejazd rowerzystów. Na filmie widzimy jak bezpieczniej i wygodniej rowerzyści wykonują wjazd na „ścieżkę” – niestety łamiąc przy tym przepisy.

Ten sam problem wjazdu na „ścieżkę” pod biurowcem występuje przy skręcie z ul. Sienkiewicza w prawo w ul. Bema (kierunek: Poniatowskiego). Rowerzysta nie ma szans na wygodne i bezpieczne wjechanie na „ścieżkę”, która znajduje się po drugiej stronie ulicy (więcej >>> zobacz pkt. 22). Zatem pozostaje jazda po jezdni.

Instruktaż: skrzyżowanie na pl. Bema

22. Skrzyżowanie na pl. Bema: wjazd z jezdni na ddr na Drobnera, str. PN (subiekt)

A tak, zgodnie z pomysłem projektanta , powinien zachować się rowerzysta jadący z ul. Sienkiewicza w ul. Drobnera. To kolejne utrudnienie jest o tyle idiotyczne, że prowadzi donikąd, zaś genialne zakończenie „ścieżki” - skręt w miejscu o 90*, świadczy o braku pomysłu projektanta na normalne sprowadzenie rowerzysty z powrotem na jezdnię. Istnienie tej „ścieżki” uzasadnia jedynie dojazd do przesmyku między biurowcem, a budynkami. Niestety, sam przejazd przez przesmyk jest również upośledzony, o czym więcej w rozdziale >>> Ulica Kilińskiego.

Zwraca uwagę moment wjazdu na „ścieżkę” przez obszar akumulacji przez przejazdem – chyba łatwo sobie wyobrazić, co się stanie, gdy przed przejazdem będzie oczekiwało kilku rowerzystów? Gdyby zaś posługiwać się tym wjazdem na ścieżkę dla dalszej jazdy w ulicę Bema, należałoby wykonać skręt o 180*! Gratulacje.

Mosty Młyńskie i Św. Marcina

Droga rowerowa biegnąca po chodniku wzdłuż ul. Drobnera kończy się przy Mostach Młyńskich, wyrzucając rowerzystów na ul. Św. Marcina. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie to, że na ul. Św. Marcina (20 m dalej) stoi zakaz wjazdu obejmujący także rowerzystów (zobacz na zdjęciu w galerii obok). Z zakazu tego są wyłączone autokary i dorożki. Choć problem tego i innych zakazów poustawianych na Ostrowie Tumskim był przedmiotem interwencji przed ponad dwoma laty, do dziś formalnie większość ulic jest tam niedostępna dla ruchu rowerowego.

Ulica Kilińskiego

Przebudowa placu Bema objęła swoim zasięgiem także fragment ulicy Kilińskiego, którą poszerzono do 3 pasów (na potrzeby wybudowanego biurowca), co pociągnęło za sobą także likwidację części miejsc postojowych przy ulicy. Z dotychczasowych obserwacji nie wynika, aby biurowiec wymagał oddzielnych pasów do obsługi garażu, brakuje zaś ewidentnie miejsc postojowych dla mieszkańców i dostaw. Problem ten, istniejący już wcześniej, jeszcze bardziej się zaostrzył. Skutkiem tego obserwuje się dziś parkowanie samochodów na środku jezdni oraz na „ścieżce rowerowej” (zobacz na zdjęciach w galerii obok). Przebudowa Kilińskiego pogorszyła też warunki ruchu pieszego w tym miejscu: zawężono chodniki, zaś na zakręcie (na wylocie przesmyku między biurowcem, a budynkami) zabrakło przejścia dla pieszych. W efekcie wszyscy przechodzą tu nielegalnie przez jezdnię (co widać m.in. na zdjęciach w galerii obok).

Wylot przesmyku jest również nieprzyjazny dla rowerów. Choć przy samym biurowcu (w przesmyku) stanęły stojaki rowerowe, to nie ma jak do nich bezpiecznie i legalnie dojechać od strony Kilińskiego. Zabrakło obniżenia krawężnika i wykonania przejazdu (na jezdni jest podwójna linia ciągła - foto w galerii obok). Film z przejazdu tym odcinkiem >>> pkt. 17.

A wszystko to na ulicy znajdującej się w strefie TEMPO 30, czyli tam, gdzie piesi i rowerzyści powinni czuć się bezpiecznie i uprzywilejowani.

Pozostałe mankamenty

• Praktycznie wszystkie słupy trakcji stojące wzdłuż drogi rowerowej na ul. Bema nie zachowują wymaganej skrajni. Jeden z nich – stojący w najbliższej odległości od krawędzi, oznakowano tablicami ostrzegawczymi U-9, które jeszcze bardziej niwelują skrajnię (zobacz foto w galerii obok);
   
• dojazd z Mostów Młyńskich do przejazdu przez Drobnera jest poprowadzony zbyt wydłużoną trasą (dookoła szaletu), zaś promienie łuków nie zachęcają do korzystania z niego; większość rowerzystów wybiera zatem krótszy i łatwiejszy przejazd przez peron tramwajowy przy ul. Św. Marcina (zobacz foto w galerii obok);
   
• nie wiadomo czemu, przy przebudowie poskąpiono na dobrą, asfaltową nawierzchnię drogi rowerowej wzdłuż rzeki – zamiast przynajmniej wykonać cały objazd szaletu z jednakowego materiału, na fragmencie „ścieżki” ułożono na powrót stare płytki chodnikowe – tak, jakby na placu przez rok czasu prowadzono kosmetyczny remont (zobacz foto w galerii obok);
   
• wystający krawężnik na przejeździe przez prawoskręt z Kilińskiego w Bema zamiast zniwelowania został jedynie chamsko oszlifowany (zobacz foto w galerii obok);
   
• na rogu ulic Sienkiewicza i Bema w wyniku przebudowy chodnik został zawężony do ok. 1 metra (zobacz foto w galerii obok). Taka dyskryminacja pieszych jest prostą pochodną przewymiarowania całego skrzyżowania – choć wschodnia jezdnia ul. Bema mogłaby w zupełności mieć tylko jeden pas ruchu (z ewentualnym poszerzeniem na skrzyżowaniu z Prusa), to bazując na prognozach ruchu na rok 2222, maksymalnie rozbudowano infrastrukturę drogową, kosztem przestrzeni dla niezmotoryzowanych. Zobacz też >>> pkt. 12.
   
• Przejście przez Sienkiewicza pozostawiono w tej samej dalekiej odległości od skrzyżowania, co przed przebudową, a na krnąbrnych postawiono słupki z łańcuchami (zobacz foto w galerii obok). Warto tu też wspomnieć, że w wyniku remontu ul. Sienkiewicza, niedaleko stąd, bo na skrzyżowaniu ze Świętokrzyską, zlikwidowano przejście dla pieszych przy Ogrodzie Botanicznym (zobacz foto w galerii obok).

Promocja?

I mała wisienka na koniec: budowa m.in. ścieżki rowerowej na pl. Bema została dofinansowana przez Unię Europejską, co pociągnęło za sobą także konieczność promocji tego mega-bubla. Jak te pieniądze zostały wykorzystane? – nie wiemy, ale spróbujemy się dowiedzieć.

Podsumowanie

Po tej lekturze (jeśli ktoś dotrwał do końca), niektórym może nasunąć się następujące pytanie: skąd ten ciemnogórd? Źródła tego stanu rzeczy należy przede wszystkim szukać w braku fachowej wiedzy w temacie infrastruktury rowerowej zarówno wśród projektantów jak i urzędników. Powód drugi to projektowanie „na wyrost”, bez względu na priorytety Polityki Transportowej.

I choć na głupotę nie ma lekarstwa, to pozostaje mieć nadzieję, że Wrocław projektując takie „śluzy” uczuli przynajmniej pozostałych na przypadłości umysłowe projektantów i urzędników.

Radek Lesisz
Wrocławska Inicjatywa Rowerowa