|
15 stycznia 2007
Świat bez korków? (31.08.2006) GWZablokowanych dróg można uniknąć bez budowania nowych jezdni - twierdzą naukowcy
Na samą myśl o wielokilometrowych korkach ulicznych niektórym mija chęć wyjazdu na urlop. Jeszcze gorzej jest z powrotem z wakacji. Zablokowane drogi to również prawdziwa zmora życia w mieście. Ale już za kilka lat być może korki - nawet w największych aglomeracjach miejskich - będą tylko złym wspomnieniem. Prace nad systemami rozładowującymi zatkane drogi trwają w Ameryce, Europie i Japonii.
*Korek jak woda*
Z korkiem samochodowym jest tak jak z płynącą wodą. Trzeba się starać, żeby przepływ nie był zaburzony. Gdy zaczynają pojawiać się wiry, pojawiają się i kłopoty. Może je wywołać zepsuty samochód albo roboty drogowe. A także zbyt brawurowa jazda. Dlaczego? Ponieważ gdy jeden samochód zahamuje, zrobić to muszą także inne. A kiedy potem auto przyspiesza, drugie w kolejce nie jest w stanie natychmiast zrobić tego samego tylko po czasie potrzebnym na reakcję kierowcy. To powoduje, że trzeci w kolejce samochód rusza jeszcze później z powodu reakcji drugiego kierowcy i swojej własnej itd. Wkrótce dochodzi do kompletnego zatkania jezdni.
Stąd jednym z najprostszych sposobów na ograniczenie korków jest dostosowanie się do ograniczeń prędkości. Limity takie ustalane są często właśnie po to, by ruch był wolniejszy, ale płynny. Poza tym wolniejszy ruch powoduje, że odległości między samochodami mogą być mniejsze, a to zwiększa pojemność jezdni.
Z korkami problem mają szczególnie krewcy południowcy nie potrafiący w samochodzie opanować emocji. W efekcie np. na północy Europy jest znacznie mniej korków niż we Włoszech, Grecji czy Hiszpanii. Z myślą o tych ostatnich naukowcy z Politechniki w Dreźnie i inżynierowie z zakładów Volkswagena stworzyli system ACC, który pilnuje stałego dystansu pomiędzy samochodami. Komputer współpracujący z zamontowanym w zderzaku radarem sam potrafi przyspieszać i wyhamowywać pojazd. To zwiększa płynność ruchu na autostradzie i w efekcie skraca korki.
Z symulacji zrobionych ostatnio w Dreźnie wynika, że wyposażenie zaledwie 10 proc. samochodów jeżdżących po drogach w ACC obniża ilość korków o mniej więcej 25 proc.
*Dolary spalane w korku *
Naukowcy zajęli się rozładowywaniem korków, gdy zauważyli, że ich skala zaczęła szkodzić nie tylko zdrowiu kierowców. Texas Transportation Institute (TTI) obliczył, że w 2003 roku w 85 największych amerykańskich miastach stojące w korkach samochody spaliły aż 8,7 mld litrów benzyny. Bezproduktywnie zmarnowano prawie 4 mld godzin jazdy, czyli średnio 43
godziny na osobę. Specjaliści z TTI, biorąc pod uwagę stracony czas i zanieczyszczenie środowiska naturalnego, obliczyli, że korki kosztowały amerykańską gospodarkę w 2003 roku około 63 mld dol. i obniżenie o prawie 1 proc. wzrostu PKB.
Pierwszym narzucającym się w takiej sytuacji rozwiązaniem jest budowanie nowych dróg. Nie wszędzie jest to jednak możliwe, a poza tym niektóre badania wskazują, że paradoksalnie może to wywołać... wzrost ilości i długości korków. Podwojenie ilości dróg powoduje bowiem więcej niż dwukrotny wzrost liczby poruszających się po nich samochodów.
Innym rozwiązaniem może być montowanie sygnalizacji świetlnej, która współpracuje z systemem monitoringu ruchu drogowego. W Kansas City w USA budowa takiego systemu na jednej z przeciążonych dróg o długości około 2 km pozwoliła zaoszczędzić 350 tys. litrów benzyny i ponad 100 tys. godzin w ciągu roku. W innych badaniach wykazano, że taki system ogranicza korki o 13 proc. W dużych aglomeracjach, w których z punktu A do punktu B można się dostać na wiele sposobów, pomagają także nadawane przez radio czy wyświetlane na przydrożnych tablicach informacje.
*Panu kierowcy już dziękujemy*
Najlepszym sposobem na ograniczenie korków jest jednak stworzenie systemu, w którym to samochody będą się ze sobą komunikować. Jednym z pierwszych takich rozwiązań był testowany już w 1991 roku w San Diego amerykański Automated Highway System (AHS). W nawierzchni jezdni umieszczano metalowe wypustki, które zmieniając pole magnetyczne, przekazywały samochodom informacje o optymalnej prędkości. Testowany był również system, w którym kierowca tylko kierował pojazdem, nie mając wpływu na jego prędkość. Tutaj główny komputer decydował o prędkości samochodów, grupując jadące obok siebie auta w zespoły od 8 do 25 pojazdów. Odległość pomiędzy samochodami w grupie zawsze wynosiła jeden metr, co minimalizowało opory powietrza i zwiększało pojemność autostrady. Z kolei odległość pomiędzy grupami uzależniona była od prędkości ich ruchu.
System AHS nie został wprowadzony w życie, ale doczekał się następców. Niedawno stworzenie podobnego programu ogłosili szwedzcy naukowcy z Linköping University. Wyposażone m.in. w kamerę i GPS samochody w zależności od warunków (także pogodowych) organizowałyby się na drodze w wirtualne grupy. Informacje o dokładnej pozycji, prędkości, cechach nawierzchni (sucha, śliska czy mokra) i momencie hamowania byłyby przekazywane do wszystkich samochodów w promieniu 300 metrów. Komputer pokładowy analizowałby przychodzące dane i sugerował kierowcy hamowanie lub przyspieszanie. Możliwe byłoby także użycie automatycznego pilota.
W systemie stworzonym w Szwecji wymiana informacji pomiędzy samochodami odbywałaby się za pomocą sieci bezprzewodowej. W Japonii wzdłuż niektórych nowych dróg ekspresowych podobny system już działa. Testowane są także układy, w których umieszczone na poboczu jezdni serwery komunikują się z komputerem samochodowym przez podczerwień i fale radiowe.
Tomasz Rożek
http://serwisy.gazeta.pl/nauka/1,34148,3584375.html
|
|
|
|
|
